Naar aanleiding van het recent verschenen boek belegde het Herman Bavinck Center for Reformed and Evangelical Theology maandag een seminar in Amsterdam. Theologen uit verschillende kerkelijke hoeken deelden hun bevindingen over de studie van prof. Van Vlastuin.

De hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam en rector van het Hersteld Hervormd Seminarium doordenkt in zijn boek de betekenis van de katholiciteit van de kerk. Hij vroeg zich maandag af of christenen werkelijk beseffen wat ze belijden met de woorden „Ik geloof in een heilige algemene christelijke kerk” uit de Apostolische Geloofsbelijdenis.

Een groeiend besef van de katholiciteit van de kerk kan volgens hem leiden tot een andere beleving van de dienst en de prediking. „Het denken over de kerk moet niet in de eerste plaats gebeuren vanuit gelovigen, maar vanuit Christus. Dat geeft bevrijding en tegelijk meer eerbied in de eredienst.”

De Amsterdamse emeritus hoogleraar prof. dr. M. E. Brinkman, gespecialiseerd in interculturele oecumenische theologie, waardeert de zorgvuldigheid van de auteur. De kern van het boek is volgens hem „de katholiciteit van de gestorven en opgestane Christus.”

Prof. Van Vlastuin reageerde instemmend: „Het was voor mij een eyeopener dat de kerk zo wezenlijk het lichaam van Christus is en door Hem wordt bepaald.”

De katholiciteit van de gestorven en opgestane Christus wordt volgens prof. Brinkman gesymboliseerd door de sacramenten. Spreken over katholiciteit kan volgens hem niet zonder aandacht voor doop en heilig avondmaal. Prof. Van Vlastuin koos ervoor om de sacramenten niet expliciet te behandelen in zijn boek.

Ook prof. dr. E. A. J. G. van der Borght uit Amsterdam ging daarop door: „Raken we voldoende de kern van de katholiciteit als het ambt en de sacramenten achterwege blijven?”

Prof. Van Vlastuin verdedigde zijn keuze om in ”Katholiek vandaag” de sacramenten achterwege te laten. „Ik volg de lijn van de gereformeerde traditie, waarin centraal staat dat Christus met Woord en Geest regeert.”

Vroege Kerk

Voor prof. dr. H. A. Bakker, bijzonder hoogleraar geschiedenis, identiteit en theologie van het baptisme, is de hoofdgedachte van prof. Van Vlastuin helder: „Hij benadrukt in zijn boek de centraliteit van Christus voor de kerk.”

Prof. Van Vlastuin bestudeerde onder meer de opvattingen over katholiciteit in de Vroege Kerk en in de tijd van de Reformatie. Prof. Bakker: „Enerzijds toont de sprong van de vijfde naar de zestiende eeuw dat er doorgaande theologische verbanden bestaan. Anderzijds blijft zijn keuze arbitrair.”

In zijn reactie beriep prof. Van Vlastuin zich opnieuw op de traditie: „Ik wil vanuit de gereformeerde traditie terugkijken naar de Vroege Kerk, zoals ook Calvijn deed.” Volgens de hersteld hervormde rector was de herontdekking van de kerk als lichaam van Christus een belangrijk inzicht van de Reformatie.

Zie ook:

We zijn allemaal katholiek, Reformatorisch Dagblad (30-11-2017)

Treuren bij een geruïneerde bloem, Reformatorisch Dagblad (03-08-2017)