„Normaal observeren jullie onze verkiezingen”, zegt Elvira Helena Mendoza Sanchez, studente politicologie uit Colombia. „Nu is het eens andersom.” De Colombiaanse legt uit dat in ontwikkelingslanden iedereen denkt dat het Westen perfect is. „Maar dat is dus niet zo. Kijk bijvoorbeeld naar de verkiezingen in de Verenigde Staten van drie jaar geleden.”

Prof. Rajiva Wijesinha is verbijsterd over de anti-Europese stemming die in Nederland is ontstaan. „Het lijkt wel of de politici klaar zijn voor de EU, maar de Europeanen zelf nog niet.”

De waarnemers zijn lid van de Derde Kamer, een schaduwparlement georganiseerd door de Nationale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling en Internationale Samenwerking (NCDO).

De anti-Europese stemming is bij de ene Nederlandse politieke partij sterker dan bij de andere. Een partij die er zeer vaardig in is zich tegen Europa af te zetten, is de SP. Dinsdag hadden een socialisten weer een nieuwe stunt bedacht om aandacht te trekken voor hun kritische visie op Europa. Op het Plein in Den Haag onthulden SP-lijsttrekker Meijer en kamerlid Kant een monument voor minister Zalm van Financiën. Op een rechthoekige steen waren woorden gebeiteld die Zalm ooit heeft uitgesproken: „Ik kan praten als Brugman, maar iedereen zegt toch: Het komt door de euro.”

De betekenis van het monument is duidelijk. Waar Zalm meent dat het een fictie is dat de euro allerlei ellende heeft gebracht, sluit de SP zich aan bij de vox populi: Het komt inderdaad allemaal door de euro.

Hebben veel partijen er moeite mee hun kiezers bij Europese verkiezingen naar de stembus te krijgen, voor de SGP komt daar nog een aparte dimensie bij. Een klein deel van de partij verzet zich nog altijd met hand en tand tegen deelname van de SGP aan deze verkiezingen. Via grote advertenties in deze krant roepen deze staatkundig gereformeerden hun partijgenoten op morgen thuis te blijven. Twaalf predikanten verbinden hun naam aan de advertentie.

De vraag is hoeveel invloed deze oproep uitoefent. In elk geval valt op dat vijf jaar geleden nog een zestiental dominees zich genoodzaakt zag deze oproep te ondersteunen. Daarnaast is het opmerkelijk dat, waar het grootste deel van de predikanten behoort tot de Oud Gereformeerde Gemeenten en de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, er uit dat kerkgenootschap wel degelijk heel veel mensen gaan stemmen en er zelfs kandidaten op de lijst staan die lid zijn van die kerken. Nummer 12, O. M. van der Tang, is lid van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, nummer 20, R. Bisschop, van de Oud Gereformeerde Gemeenten.