Vlak voor de finish struikelt Hennis
Jeanine Antoinette Hennis-Plasschaert reageerde op het vernietigende Mali-rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) zoals Defensie het graag ziet: doorpakken na een probleem. Dat bleek een kostbare inschattingsfout.
Aanpakken is een opstelling die Defensie vaker in de problemen brengt. „Er heerst hier wel een enorme can-do-mentaliteit: we gaan het schaffen, links om of rechtsom. Daar hou ik van, maar je kunt jezelf er behoorlijk mee in de voeten schieten”, zei ze vorig jaar nog in de Volkskrant.
Een week geleden zag haar toekomst er nog heel anders uit. Een plaats in het nieuwe kabinet leek zeker. „Het zou me verbazen als het niet zo is”, verklaarde Hennis (44) op Prinsjesdag tegen BNR. Na Defensie hoopte ze de eerste vrouwelijke minister van Buitenlandse Zaken te worden.
De geboren Limburgse is een „overtuigd Europeaan”. Ze maakte carrière in Brussel. In 2010 haalde de VVD haar naar Den Haag. Haar populariteit is sindsdien alleen maar toegenomen. Bij de laatste verkiezingen haalde ze als de nummer twee van de VVD 148.000 voorkeurstemmen binnen.
In 2012 kreeg ze Defensie als beloning. Makkelijk verliep dat niet altijd. Hennis (44) is geen sterke debater en het ontbrak haar zichtbaar aan zelfvertrouwen in de eerste jaren.
Op haar ministerie gooide ze de ramen open. Ze erkende de problemen van veteranen en (oud-)medewerkers die met het kankerverwekkende chroom-6-verf hebben gewerkt. Ze wist het hoofdpijndossier JSF tot een goed einde te brengen en zette volop in op Europese samenwerking.
De problemen van Defensie zijn echter groot. Tientallen jaren is er bezuinigd. Het leidde tot een tekort aan personeel en materieel. „Het was dramatisch wat ik hier aantrof”, zei ze tegen de Volkskrant. Ze maakte een begin met het aanpakken van de knelpunten, een proces dat volgens haar jaren zal duren.
Hennis trapte uiteindelijk ook op de rem toen het militair apparaat het niet meer trok. De inzet in Afghanistan gaat door, maar wordt niet uitgebreid zoals de NAVO graag wilde. Ze haalde helikopters terug uit Mali, hoewel de VN nadrukkelijk vroeg die daar te houden.
Maar het vertrouwen van het personeel wist ze niet te winnen. Dat zit sinds 2013 zonder cao en (oud-)militairen leverden hun onderscheidingen in omdat ze boos zijn over het AOW-gat.
Toch leek Hennis het allemaal te overleven. Ook de harde rapporten van de OVV over vermoede misstanden bij de luchtmacht en een dodelijk incident bij de commando’s op de schietbaan in Ossendrecht. Het derde rapport van de OVV over Mali wordt haar nu fataal vlak voor de finish van Rutte II.