Niet alleen de ravage op Sint Maarten is groot, ook de ontreddering onder de mensen, verklaarde premier Rutte vanochtend, na overleg in het Nationaal Crisiscentrum. Veel van de 42.000 eilandbewoners zijn verstoken van de eerste levensbehoeften. Nederland gaat behalve militairen ook bestuurlijke bijstand leveren.

Voedsel, water en veiligheid zijn volgens Rutte de eerste prioriteiten. „We proberen in zo kort mogelijke tijd zo veel mogelijk voedsel, water en medicijnen ter plaatse te krijgen, maar ook tenten, dekzeilen en hygiënekits.”

Bij de noodhulp is haast geboden. Volgens berekeningen van het Amerikaanse National Hurricane Center trekt een nieuwe orkaan zaterdagmiddag lokale tijd langs Anguilla en Sint Maarten, alvorens naar het noorden af te buigen. Naar verwachting valt deze orkaan José qua kracht in de derde categorie en zal mogelijk Sint Maarten schampen.

De haven en luchthaven op Sint Maarten komen langzaam weer op gang. De marineschepen Zr. Ms. Pelikaan en Zr. Ms. Zeeland hebben de eerste noodhulpgoederen afgeleverd op het zwaar getroffen eiland. Marinecommandant Peter Jan de Vin heeft laten weten dat de Pelikaan weer naar Curaçao vaart om een nieuwe voorraad hulpgoederen op te halen. Volgens de brigadegeneraal moet de marine haast maken om de zware tropische storm José te ontlopen.

De orkaan Irma heeft inmiddels aan zestien mensen het leven gekost op de verschillende Caraïbische eilanden. Zeker vijf doden vielen op Sint Maarten, onder wie iemand op de Nederlandse kant van het eiland. Het dodental kan verder oplopen. Nog altijd ontbreekt een volledig overzicht.

Plunderingen

Op verschillende plaatsen op Sint Maarten zijn plunderingen uitgebroken. „Veel mensen zijn alleen maar bezig om te overleven en doen alles om aan eten en drinken te komen”, zegt de oud-minister-president van Sint Maarten en huidige parlementsvoorzitter Sarah Wescott-Williams. „We hebben een enorme klap gehad. Iedereen is verbaasd over de kracht van de orkaan.”

Volgens minister Plasterk van Koninkrijksrelaties helpen de aanwezige militairen de plaatselijke politie bij het herstellen van de openbare orde. Er zijn vijftig extra politieagenten vanaf Curaçao onderweg naar Sint Maarten. „Gelukkig hebben we al op voorhand militairen naar het eiland gestuurd.”

Marinecommandant De Vin heeft zijn militairen opdracht gegeven om de lokale autoriteiten bij te staan bij het handhaven van de openbare orde. „Daar gaat nu alle aandacht naartoe.” Het openbaar bestuur op het eiland is door de gebrekkige communicatie niet functioneel, aldus Plasterk, die in nauw contact staat met William Marlin, de premier van het eiland.

De eerste twee vrachtvliegtuigen met hulpgoederen vanuit Nederland zijn geland op Curaçao. Vanuit daar wordt de noodhulp doorgevlogen naar Sint Maarten. De luchthaven op Sint Maarten is echter zeer beperkt bruikbaar. Een eerste vliegtuigje van de kustmacht is geland met een klein detachement extra politieagenten voor handhaving openbare orde.

Noodhulp

Defensie stuurt vrijdag en zaterdag meer vliegtuigen met noodhulp naar het gebied. Zaterdagochtend vertrekt er een KLM-vrachtvliegtuig naar Curaçao met 60 ton hulpgoederen, meldt woordvoerder Merlijn Stoffels van het Rode Kruis. Het gaat om dekzeilen, generatoren, jerrycans en zonnepanelen.

Op het Franse deel van Sint Maarten is 95 procent van de bebouwing weggevaagd. De orkaan Irma, die nog steeds in de zwaarste categorie valt, trekt nu naar het noordwesten, richting de Bahama’s en Florida.