Krijgsgevangenen en Aziatische arbeiders werden in de Tweede Wereldoorlog door de Japanse bezetter onder erbarmelijke omstandigheden aan het werk gesteld. De Pakan Baroe-spoorlijn werd aangelegd op Sumatra, het huidige Indonesië. De Birma-spoorlijn is de bekendste van de twee ‘dodensporen’. In 1942 en 1943 werkten 250.000 Britten, Australiërs, Nederlanders en Aziaten aan de ruim 400 kilometer lange spoorweg, dwars door de jungle in Thailand en Birma (tegenwoordig Myanmar). Dit jaar is het 75 jaar geleden dat met de bouw werd begonnen.

Zo’n 100.000 werkers van de Birma-spoorlijn bezweken aan uitputting en tropenziektes. Onder de Aziatische arbeiders uit onder meer Java en Maleisië was de sterfte extreem hoog, met naar schatting 85.000 doden. Van de bijna 18.000 Nederlandse krijgsgevangenen, afkomstig uit Nederlands-Indië, overleefden 2782 de bouw van het dodenspoor niet.

Lars Bannink, 22-jarige kleinzoon van een veteraan, hield een toespraak met de titel Als een mensenleven niet meer telt. Hij legde de link met het heden. „Is dit alleen iets uit een ver verleden? Mensen die andere mensen als minderwaardig beschouwen? Volgens mij niet, helaas. Geweld en misbruik is nog steeds van alle dag. Ook van vandaag.” Zijn opa, spoorwegveteraan Louk Bannink, vertelde over het mensonterende transport vanuit Nederlands-Indië, per boot, trein en kilometers te voet door de jungle.

Een andere Birma-veteraan was cabaretier Wim Kan (1911-1983) die later beroemd zou worden met zijn oudejaarsconferences.