„Ik had zomaar op die plaats kunnen zijn”, aldus De Swaan vrijdagmorgen per telefoon. De verzekeringsagente woont samen met haar man, zoon van 14 en dochter van 11 jaar net buiten Barcelona. „We wisten dat zo’n terreuraanslag zich op zo’n plek kon voordoen. We spraken er ook wel over met vrienden. Neem je nog de trein, ga je nog naar bekende vliegvelden, bezoek je nog grote concerten? Wij weigeren met angst te leven. Vrijdag hoop ik weer het centrum van Barcelona in te gaan.”

Versneld

Frappant genoeg was De Swaan afgelopen dinsdag nog in de badplaats Cambrils. Ze was daar op bezoek in een dierenasiel, in verband met adoptie van een paar hondjes. In Cambrils probeerden terroristen met bomgordels vrijdagmorgen in alle vroegte een tweede terreuraanslag te plegen. De politie kon de terroristen echter uitschakelen.

Naar alle waarschijnlijkheid zit achter de terreur en Barcelona en Cambrils dezelfde islamitische terreurgroep. Ook de ontploffing van een Spaanse woning donderdag, nog vóór de aanslag in Barcelona, zou te maken hebben met activiteiten van dezelfde terreurcel. In de woning gingen bommen kennelijk per ongeluk af.

„Mogelijk zijn de terroristen toen versneld te werk gegaan”, reageert De Swaan. „Kennelijk zijn er nog snel terroristen met bomgordels naar Cambrils gestuurd. Om zo nog snel meer ellende te veroorzaken, meer dood en verderf te zaaien. Ik liep dinsdag in Cambrils langs de winkels en langs het water waar vrijdagochtend de terroristen met bomgordels de aanslag wilden plegen.”

Weerzin

Juist deze dagen zijn De Swaans schoonvader en diens vriendin uit Nederland op bezoek in Spanje. Terwijl Barbara de Swaan Barcelona niet wil mijden, voelt haar schoonvader wel weerzin om na de terreuraanslag het centrum van de miljoenenstad in te gaan. „Mijn schoonvader en zijn vriendin hadden de schrik gisteravond goed te pakken en zeiden: „We blijven liever bij jullie thuis, net buiten Barcelona.” Ik gaf aan dat ze moeten doen waar ze zich prettig bij voelen.”

De Swaan heeft weinig geslapen afgelopen nacht. Van alle kanten kreeg ze via sociale media berichten en vragen. Zeker ook uit Nederland. „Op het moment van de aanslag in Barcelona was ik aan het sporten. Ik hoorde het nieuws over de terreur wat later. Toen ik op mijn telefoon bekeek, zag ik allerlei gemiste belletjes. Ik dacht: Wat is hier aan de hand? Toen ik hoorde van de terreur kreeg ik kippenvel. Omdat mijn man gisteravond ook even onbereikbaar was, was mijn familie in Nederland best ongerust.”

Lichtpuntje

De recente gebeurtenissen hakken er in bij de Spanjaarden, analyseert De Swaan, afkomstig uit Amsterdam en sinds 17 jaar woonachtig in Spanje. „De angstige vraag is: Is dit alles? Of hebben de terroristen nog meer plannen? Dat geeft bezorgdheid onder de bevolking. Ook is er de vrees dat de terreur een negatief effect heeft op het toerisme in ons land.”

De Nederlandse ziet in de huidige terreur ook iets van een lichtpuntje. „De aanslagen brengen de Spanjaarden dichterbij elkaar. Barcelona is het centrum van Catalonië, dat een sterke onafhankelijkheidsdrang heeft en weinig wil weten van de regering in Madrid. Dat sentiment leeft juist de afgelopen tijd heel sterk, juist ook in verband met een mogelijk referendum binnenkort over de onafhankelijkheidskwestie. Positief is dat de Spaanse politie gisteravond aangaf goed samen te werken met de lokale Catalaanse politie. Vrienden in Madrid geven normaal gesproken af op Catalonië. Maar gisteravond wensten ze de Catalanen sterkte.”

Al in 2004 kreeg Spanje te maken met een bloedige terreuraanslag uit de hoek van moslimterroristen. Bij bomexplosies in treinen kwamen toen 191 mensen om. „Ik rijd geregeld op dat traject”, zegt De Swaan, „en dan zie ik een herinneringsmoment. Maar ook dan denk ik: Ik laat me niet leiden door angst.”