EU jubileert in hermetisch afgesloten Rome
De Europese Unie viert zaterdag in Rome haar zestigste verjaardag. Het jubileum wordt overschaduwd door de strenge veiligheidsmaatregelen, die na de aanslag in Londen van woensdag nog weer zijn opgeschroefd.
In Rome wordt gevierd dat zestig jaar geleden de Verdragen van Rome werden ondertekend, waarmee de Europese Economische Gemeenschap (EEG), de voorloper van de Europese Unie (EU), werd gesticht. Destijds waren er zes landen vertegenwoordigd: de Benelux, West-Duitsland, Franktijk en Italië. Het aantal lidstaten groeide de afgelopen decennia aan tot 28. Het Verenigd Koninkrijk is nog niet officieel los van de EU, maar regeringsleider Theresa May is er zaterdag in Rome hoe dan ook niet bij.
De Europese Unie kan wel een feestje gebruiken nu voor het eerst in haar zestigjarig bestaan een land, het Verenigd Koninkrijk dus, zich heeft losgemaakt. In andere lidstaten heerst er een populistisch krachtenveld dat de Europese Unie graag zou willen laten mislukken. Een lichtpunt de laatste tijd boden de Nederlandse verkiezingen, waar de meeste traditionele partijen zonder veel problemen overeind bleven.
Veertig staatshoofden en regeringsleiders worden in Rome verwacht. De festiviteiten worden gehouden in het Palazzo dei Conservatori op het Capitool, op precies dezelfde plek als waar zestig jaar geleden het Verdrag van Rome werden ondertekend. Voor Nederland is demissionair premier Mark Rutte van de partij. Er wordt een verklaring gepresenteerd, waarin de lidstaten een gezamenlijk standpunt innemen over onder andere de toekomst van de Europese Unie.
Het is onwaarschijnlijk dat in de verklaring wordt gesproken van de politiek van meerdere snelheden. Dat zou kunnen leiden tot een wig tussen West- en Oost-Europese landen. De Polen, nog boos dat hun landgenoot Donald Tusk opnieuw werd verkozen tot voorzitter van de Europese Raad, hebben al gedreigd zo’n verklaring absoluut niet te willen ondertekenen. „De eenheid van de Europese Unie, de bevordering van nauwe samenwerking met de NAVO, het versterken van de rol van de nationale parlementen en, ten slotte, de principes van de gemeenschappelijke markt: deze punten mogen niet tot verdeling werken, maar moeten verenigen. Dit zijn vier principes die voor ons een prioriteit zijn”, zei de Poolse premier Beata Szydlo vrijdag tegen een tv-zender.
Ook Hongarije is niet in de stemming om feest te vieren. De regering van Viktor Orban heeft een streng beleid om asielzoekers af te schrikken. Daarmee gaat Hongarije in tegen de heersende consensus over de immigratiepolitiek van de Europese Unie. „Immigratie is voor het terrorisme het houten paard van Troje”, heeft Orban eerder deze maand gezegd.
De Europese topconferentie is helemaal afgesloten. In Rome gelden sinds de aanslagen in Parijs (in november 2015) strenge veiligheidsmaatregelen. Sindsdien patrouilleren militairen bij alle metrostations alsook bij de belangrijkste monumenten. Ook het Vaticaan is zwaarbeveiligd. Sinds twee jaar is de boulevard naar het Sint-Pietersplein voor auto’s afgesloten. De veiligheidsmaatregelen zijn nog eens opgeschroefd na de aanslag woensdag in Londen. Er worden 5000 agenten en militairen ingezet, drie keer meer dan gewoonlijk bij belangrijke politieke topconferenties. Behalve het Capitool is ook het Quirinaal, de residentie van de Italiaanse president, hermetisch gesloten voor buitenstaanders. Ook het Vaticaan, waar de 27 Europese afgevaardigden vrijdag op bezoek bij de paus waren, is afgegrendeld.
Behalve politieke kopstukken worden zo’n 25.000 demonstranten verwacht. De autoriteiten hebben toestemming gegeven voor het houden van zes manifestaties, waaronder een demonstratie van het gevreesde Zwarte Blok, waarbij demonstranten in zwarte kleding en met het gezicht bedekt vaak gewelddadig optreden.
