Volgens een woordvoerder van de AK-partij in Nederland, Mustafa Aslan, wilde de minister daar „de mensen te informeren over het referendum. Dat ze moeten gaan stemmen.”

De Turkse minister Fatma Betül Sayan Kaya (Familiezaken) vindt dat Nederland „alle internationale wetten, conventies en rechten van de mens schendt door mij niet binnen te laten gaan in het Turkse consulaat in Rotterdam”. Dat zegt ze zaterdagavond op haar twitteraccount.

Ook in een live programma op de Turkse televisie liet ze zich telefonisch in dezelfde bewoordingen uit.

Van officiële zijde is nog niet bevestigd dat de vrouw in Rotterdam is aangekomen bij het consulaat, maar volgens meerdere media zoals de NOS, was ze eerder op de avond bij het consulaat aangekomen. Daar werd ze tegengehouden. Waarom dat is onduidelijk.

Volgens de Turkse televisie en het staatspersbureau Anadolu is het konvooi van de minister eerder al staande gehouden door de Nederlandse politie bij een benzinestation. De identiteitspapieren van de inzittenden werd door agenten gecontroleerd.

Ook op beelden bij de NOS was te zien dat de minister werd opgehouden door agenten. Volgens Anadolu kreeg de minister te horen dat ze Nederland zo snel mogelijk moest verlaten en terug moest naar Duitsland.

Officiële bronnen als politie, gemeente of kabinet houden de lippen op elkaar over of de vrouw in Nederland is en of ze daadwerkelijk tegen is gehouden. „We nemen onze maatregelen”, laat premier Mark Rutte via een woordvoerder weten. „Wat ons betreft kan ze vanavond geen groep toespreken in Rotterdam. We proberen dat waar te maken, maar hoe dan, daarover kan ik niks zeggen.”

Turkse reactie

De Turkse overheid heeft zaterdag onmiddellijk diplomatieke maatregelen tegen Nederland genomen. De Nederlandse ambassadeur Kees van Rij, die volgens Turkije momenteel niet in dit land verblijft, ‘moet voorlopig wegblijven’, zo deelde het ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara mee.

De Nederlandse ambassade en de consulaten moeten voor onbepaalde tijd gesloten blijven. De residenties van de ambassadeur in de hoofdstad Ankara en de consul-generaal in Istanbul zouden inmiddels door Turkije zijn afgesloten. Dat gebeurt ‘om veiligheidsredenen’, zo is door bronnen bij Buitenlandse Zaken in Ankara meegedeeld. Nederland heeft in Turkije consulaten in Izmir, Antalya, Marmaris en Gaziantep.

Er is ook nog het zogenoemde Netherlands Business Support Office (NBSO) in Izmir, een organisatie die steun verleent aan Nederlandse zakenlieden in Turkije. Over dit NSBO is niets bekendgemaakt.

Het Turkse ministerie gaf ’s avonds een verklaring uit waarin stond dat de beslissingen die Den Haag tegen Turkije en de Turkse gemeenschap in Nederland heeft genomen, „serieuze problemen zullen inhouden op diplomatiek, politiek, economisch en andere terreinen”.

De Turkse regering kreeg een steuntje in de rug van de oppositiepartij CHP, de Republikeinse Volkspartij. De voorzitter daarvan, Kemal Kılıçdaroğlu, liet weten dat elk land dat het woord democratie in de mond neemt, vervolgens niet een Turkse minister de toegang moet weigeren. Het Nederlandse besluit noemde hij onacceptabel en een schending van de diplomatie en de democratie. Vrijheid van meningsuiting kan niet de mond worden gesnoerd, liet hij weten.

Demonstratie

Bij het Turkse consulaat hebben zich zaterdagavond rond 21.30 zo’n duizend mensen verzameld. De sfeer is af en toe grimmig. De politie is met veel agenten aanwezig. Er geldt bij Westblaak een noodverordening, maar de politie heeft nog niet ingegrepen. Het consulaat heeft een eigen ordedienst die de mensen in bedwang houdt.