Volgens het ministerie zijn Nederlandse nieuwe moeders de oudste ter wereld. Eerder onderzoek van het CBS toont aan dat vrouwen gemiddeld ruim 29 jaar zijn als zij hun eerste kind krijgen. Dertig jaar geleden was dat nog 24 jaar. Hoogopgeleide moeders zijn zelfs gemiddeld 32 jaar als zij voor het eerst moeder worden.

Dat vrouwen later kinderen krijgen, komt vooral door hun opleiding. Steeds meer vrouwen gaan naar het hbo of de universiteit en willen daardoor later zwanger worden. Een woordvoerster van het ministerie noemde het in een toelichting „zorgwekkend” dat de gemiddelde leeftijd van nieuwe moeders stijgt. Ook nemen de medische risico’s bij een uitgestelde eerste bevalling toe.

Tegelijk vindt De Geus het hogere opleidingsniveau positief voor de vrouw en voor de samenleving.

De minister weet dat hij slechts beperkte invloed heeft op de leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen. „Hij wil zeker niet de gezinsplanning invoeren”, lichtte de woordvoerster toe. Wel kan de minister eventuele belemmeringen voor het vroeg krijgen van kinderen zo klein mogelijk maken. Daarmee moet de kloof tussen de leeftijd waarop vrouwen kinderen willen en de leeftijd waarop zij die krijgen zo klein mogelijk blijven. Hij wijst onder meer op de nieuwe Wet op de kinderopvang, die twee weken geleden door de Kamer is aanvaard.

In een onderzoek dat het ministerie liet doen, noemen de meeste ondervraagden het afmaken van een opleiding een van de belangrijkste voorwaarden voor het krijgen van een eerste kind. In het verlengde daarvan ligt werk. Met name mannen en laagopgeleide vrouwen vinden een serieuze baan en een vast inkomen belangrijk.

Bij hoogopgeleiden is er een verschil te zien tussen de leeftijd waarop zij een kind willen en de leeftijd waarop zij echt zwanger worden. Voor hen is een relatie niet altijd een voorwaarde voor het krijgen van een kind.

ChristenUnie-kamerlid Huizinga reageert geschrokken op de gegevens van De Geus. Volgens haar laten die iets zien van „het gebrek aan waardering in onze samenleving voor ouders die ervoor kiezen een kind op te voeden en te verzorgen.” Zelf is zij al diverse malen geconfronteerd met vrouwen die geen kinderen durfden krijgen uit angst later niet meer terug te kunnen keren op de arbeidsmarkt.

De ChristenUnie is blij dat De Geus de oplossing niet zoekt in de richting van gezinsplanning, maar heeft bedenkingen bij zijn suggestie dat meer kinderopvangplaatsen een oplossing zouden bieden. „Hij zou zich beter kunnen inspannen om duidelijk te maken dat ook het opvoeden van kinderen werk is met groot maatschappelijk nut”, aldus Huizinga. „Zo kom ik ook weer uit bij het pleidooi van onszelf en van de SGP voor een vrij te besteden kindgebonden budget, in plaats van subsidiëring van de kinderopvang.”