Het voorval is tragisch. Een brommobiel met twee zussen belandde zaterdag op de kop in het water in Zeewolde. Beiden werden met spoed overgebracht naar een ziekenhuis. Eén van de twee zussen is maandag overleden aan haar verwondingen. Het slachtoffer is een 12-jarig meisje, aldus de politie dinsdag. Haar 16-jarige zus liep onderkoelingsverschijnselen op. De politie doet onderzoek naar de toedracht.

Na het ongeval rijzen vragen over de veiligheid van brommobielen. Met enige regelmaat vallen er dodelijke slachtoffers met deze gemotoriseerde voertuigen. Het dieptepunt ligt in 2012 met zes dodelijke ongelukken. In 2013 vielen vijf doden, in 2014 vier en een jaar later drie. Cijfers over 2016 ontbreken nog.

Het aantal verkeerdoden en ernstige gewonden zijn in het algemeen in 2015 gestegen, zo blijkt uit de Verkeersmonitor 2016 van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). „Het gaat dus niet goed met de verkeersveiligheid in Nederland.”

Populair

Een brommobiel ziet er uit als een kleine personenauto, maar is dat formeel niet. Volgens het Reglement verkeersregels en verkeertekens (RVV, artikel 1 onderdeel ia) is de brommobiel een bromfiets op meer dan twee wielen, voorzien van een gesloten carrosserie. Een brommobiel mag niet harder dan 45 km/uur. Een bromfietsrijbewijs is voldoende om op pad te gaan.

Brommobielen zijn populair. Ouderen –maar ook jongeren– maken dankbaar gebruik van de gemotoriseerde voertuigen. Handig om de afstand naar school te overbruggen. Of even een boodschap te doen op de hoek. Of te chillen met vrienden.

Brommobielbezit onder jongeren neemt geleidelijk toe. Toch blijft het aandeel jongeren beperkt. In 2011 lag die net boven de 5 procent, zo blijkt uit het meest recente SWOV-onderzoek uit 2013. De ongevallencijfers met brommobielen laten zien dat deze slechts „een zeer beperkte rol” spelen in de totale verkeersonveiligheid.

Oorzaak hiervan is het relatief geringe aantal brommobielen. Nederland telt naar schatting bijna vijftig keer zoveel brom- en snorfietsen. Van het aantal doden en ernstige gewonden van 2005 tot 2009 is slechts 3 procent 16 of 17 jaar oud. „De populariteit van de brommobiel onder jongeren is dus nog niet terug te zien in de ongevallencijfers.”

De SWOV is bezig met een diepteonderzoek naar de ongevallen met brommobielen, waarbij onderzoekers ongevalslocaties en betrokken voertuigen analyseren en gesprekken voeren met bestuurders. De stichting verwacht de resultaten volgend jaar te presenteren. „We houden de brommobiel in het vizier.”

Discutabel

Autoweg en snelweg zijn verboden gebied voor brommobielen. Omdat deze qua formaat niet op het fietspad passen, verwijst de overheid ze naar de rijbaan. Bovendien moeten ze bestuurders zich houden aan de verkeersregels voor personenauto’s.

Veilig Verkeer Nederland (VVN) bekijkt brommobielen met argusogen. De verkeersveiligheidsorganisatie vindt het „discutabel” dat brommobielen gebruik mogen maken van 80-kilometerwegen. „Weggebruikers verwachten daar geen langzaamrijdende voertuigen”, licht José de Jong toe.

Automobilisten die van achteren naderen, kunnen plotseling worden geconfronteerd met een langzaam rijdend voertuig. Dat kan leiden tot onverwachte, ongecontroleerde inhaal- en uitwijkmanoeuvres of kop-staartbotsingen.

VVN pleit ervoor de huidige regels nog eens tegen het licht te houden. Het is jongeren niet verboden om in een brommobiel te rijden, maar het besturen vereist wel de nodige vaardigheden. „Bovendien moeten bestuurders zich aan de regels houden.”

Volgens Euro NCAP zijn brommobielen onveilig. De organisatie voert in opdracht van onder andere de Consumentenbond botsproeven uit. In 2014 en 2016 hebben geen brommobielen meer dan twee van de vijf sterren gehaald. Om brommobielen adequate te kunnen testen, heeft het instituut speciale botsproeven voor brommobielen ontwikkeld.

Onderzoeksinstituut SWOV plaatst enkele kanttekeningen bij de conclusies van Euro NCAP. „Het is lastig conclusies te trekken”, reageert SWOV-woordvoerder Saskia de Craen. „In vergelijking met een personenauto is een brommobiel onveiliger, maar in vergelijking met een bromfiets is een brommobiel stabieler en biedt de carrosserie bescherming. Het is maar net waarmee je een brommobiel vergelijkt.”