Het is een geweldige uitzoekerij geweest die jaren heeft geduurd. Die heeft echter behalve die bijzondere hereniging van studies en eindresultaten ook tal van interessante vondsten opgeleverd voor kunstliefhebbers die graag willen weten hoe het er destijds aan toeging bij het maken van schilderijen, die voor ons nu zo ‘naar het leven’ vervaardigd lijken.

„Je zou denken dat die Hendrick Avercamp kleumend in de kou heeft staan schilderen”, zegt mede-onderzoeker Arthur Wheelock bij een schaatstafereel, maar dan wijst hij op het schetsje ernaast: dezelfde plek, maar waarschijnlijk in de zomer. Het lijkt of de blaadjes aan de bomen zitten.

Voorstudies en modellen werden op tal van manieren toegepast en -soms na jaren- (her)gebruikt. Zo liet Dirck Hals (de broer van Frans) iemand met een pijp in exact dezelfde houding terugkomen met een viool. En er werd van collega’s ‘geleend’.

Philips Wouwerman maakte dankbaar gebruik van een herdersfiguur die hij had gevonden in de collectie van collega Pieter van Laer. En Dirck van Bergen nam een melkende vrouw over van een schets van zijn leermeester Adriaen van de Velde.

‘Drewings for paintings in the age of Rembrandt’ was al te zien in de National Gallery of Art in Washington, waar ze door The Wall Street Journal werd bestempeld tot een van de toppers van het jaar. Dat ze nu in de Fondation is aan de Parijse Rue de Lille, is aan de ene kant niet zo’n wonder, want de stichting is een paradijs voor de liefhebbers van tekeningen. Ze werd in 1947 gesticht door de Nederlandse verzamelaar Frits Lugt en behelst onder veel meer 7000 tekeningen.

De werken van de huidige expositie komen echter uit diverse collecties. Zo leenden de Staatliche Museen in Berlijn ‘De Prediking door Johannes de Doper’ van Rembrandt, die nu ook in Parijs te zien is met corresponderende tekeningen.

Bij de tentoonstelling is een lijvig boek verschenen van de deskundigen Wheelock, Peter Schatborn en Fondation-directeur Ger Luijten.