„Vloeken voor de lol kan erg aangenaam zijn”, stelde Ronald Giphart (51), schrijver van een reeks romans en zoon van het vroegere PvdA-Kamerlid Jabaaij. „Walgelijk”, reageert een woordvoerder van de Bond tegen vloeken op de uitzending. „Het verbaast ons niet dat Giphart dit doet; we hebben al eerder op een uitzending met hem gereageerd. Het verbaast ons wel dat Radio 1 dit accepteert. Dit gaat veel mensen te ver; verreweg de meeste reacties op de uitzending die we op sociale media tegenkwamen, zijn afwijzend.”

„Stoer hoor, Ronald Giphart. Volgende week de islam? Pas dan ben je een echte kerel”, reageerde een luisteraar. Een ander: „En het dan vreemd vinden dat we in een hufterig land leven. Wat een puberaal en kinderlijk gedrag, zeg!”

Een woordvoerster van de publieke omroep kwam dinsdagochtend na herhaald vragen uiteindelijk alleen met de reactie dat NPO niet over de inhoud van de programma’s gaat en dat BNN-VARA voor de uitzending van de column van Giphart verantwoordelijk is.

Leegte

„Met grote verbijstering geluisterd naar het getier van Ronald Giphart deze middag op Radio 1, die op weerzinwekkende wijze reageerde op het 100-jarig bestaan van de Bond tegen vloeken door allerlei variaties op dé vloek te laten horen”, reageerde dr. M. Klaassen, hervormd predikant in Arnemuiden, maandagmiddag richting de omroep. „Moet dat echt en moet dat echt zo? Nog afgezien van het feit dat ik als God-gelovige me pijnlijk geraakt voel, is het vooral een etalering van leegte, weerzinwekkende leegte van deze literator.”

Dr. Klaassen verwees naar een column die Toine Heijmans maandagochtend in de Volkskrant publiceerde onder de kop ”Niks begrip en dialoog: de strijd tegen vloeken moet verharden”. In deze column schrijft Heijmans: „Dit is een tijd die neigt naar „comfortabel pessimisme”, zegt de Duitse filosofe Carolin Emcke dit weekeinde in de Volkskrant, in een interview met Sterre Lindhout. Lekker de ander overal keihard de schuld van geven. „Het is een infantiele vorm van egocentrisme. Als kind leer je toch dat er bepaalde vormen van respectvolle, geciviliseerde omgang bestaan? Dat heeft voor mij niets met politieke zelfcontrole of ideologie te maken, maar met een basisbeleefdheid die je grootmoeder je bijbrengt””, citeerde Heijmans.

„Juist na die integere column raakte het optreden van Giphart me erg”, verklaarde dr. Klaassen dinsdagochtend. „Ik dacht: Het zal toch niet waar zijn dat de publieke omroep op deze wijze op het jubileum van de bond reageert. Het was zo stuitend; het gaat je door merg en been. In de eerste plaats omdat de Naam van de Heere achter elkaar werd misbruikt. We moeten over ieder woord verantwoording afleggen.

Daarnaast is er ook nog zoiets als algemeen fatsoen. Zeker bij Radio 1 mag je dat verwachten. Dat duizenden mensen pijnlijk geraakt worden door uitlatingen als die van Giphart, telt kennelijk niet meer; je moet kunnen zeggen wat je wilt. Heijmans noemde het een symptoom van een enorm uitvergroot egocentrisme.”

Taalverruwing

De Volkskrant-columnist stoorde zich ook aan „straattaal van een volwassen nieuwszender, net nu ik op weg ben naar het eeuwfeest van de Bond tegen vloeken, het zandstenen eilandje in de zee van moet-kunnen-anders-pleur-je-maar-op.” De mensen van de jubilerende organisatie leken hem „de laatste verstandige mensen inzake taalverruwing; dat opgewekt-christelijke neem ik voor lief.”

De Bond tegen vloeken reageerde al eerder op uitlatingen van Giphart. In 2003 schreef hij de novelle ”Gala” als Boekenweekgeschenk. Christelijke boekhandels weigerden het geschenk te verstrekken vanwege de godslasterlijke taal en de passages met overspel en bedrog in het boek. De Bond tegen vloeken protesteerde eveneens tegen de inhoud van de novelle, die gedurende een zaterdag geldig was als treinkaartje.