Dierenarts Marga Terpstra van de Dierenkliniek Winsum denkt dat ondergrondse trillingen de oorzaak zijn. „Dieren voelen veel meer dan mensen. Ook is bekend dat dieren vaak al weg zijn voor een tsunami aan land komt”, aldus Terpstra. „Koeien voelen eveneens elektriciteit die mensen niet voelen.”

„Mijn koeien hebben al wel vaker last van paniekaanvallen, maar de laatste tijd wat vaker”, aldus melkveehouder Adriaan den Dikken uit Stitswerd. „Eerder wisten we dat niet van elkaar, maar deze week hoorde ik dat meerdere boeren hetzelfde probleem hebben.” Die boeren zijn onder anderen Piet van den Berg en Jan Oudman, die hun verhaal donderdag tegenover verschillende media deden.

Den Dikken heeft 170 koeien en zag hoe ze in de stal begonnen te rennen. „In het najaar gebeurde hetzelfde in het weiland. Even verderop zetten enkele paarden het ook op een draf, evenals het jongvee. Het was alsof ze elkaar aanstoken.”

De paniekaanvallen blijken vaak rond hetzelfde tijdstip uit te breken. En niet alleen in Stitswerd schrikken de koeien. Een melkveehouder uit het vlakbij gelegen Warffum heeft het ook al een paar keer meegemaakt. „Het was zoiets aparts. Ik wilde net gaan melken, maar de dieren durfden ineens niet door de grote deuren”, aldus de veeboer.

Ook melkveehouder Duivenvoorden uit Ezinge heeft al langer last van paniekerige koeien, zelfs nadat hij verhuisde. Bij boer Goudhorn in Rottum rent het vee ook weleens door de stal, maar niet zo vaak als bij Jan Oudman. „Als koeien het op hun heupen krijgen, gaan ze ineens rennen. Ze steken de kop omhoog en gaan één kant op, alsof er iets gebeurt”, legde Oudman donderdag uit aan RTV Noord.

Ad van Velde van boerderij Hunsingo Dairy in het dorpje Kantens is een van de boeren die geen problemen ervaren. „Wij melken hier 200 koeien en voor mij is het helemaal nieuw. Koeien reageren weleens op een brandlucht of andere geuren en schrikken soms ergens van. Als het klopt dat ze op hetzelfde moment schrikken, dan is dat wel opvallend.”

Adriaan van Dikken weet niet of het trillingen zijn die de koeien bang maken. „Maar misschien zijn het wel bewegingen die wij niet voelen. Geluiden leren de dieren herkennen, want van het maandelijkse luchtalarm zijn ze niet bang.” De suggestie dat roofvogels de oorzaak zijn, wijst Den Dikken van de hand. „Dat er in vier of vijf stallen tegelijk roofvogels zijn, is niet aannemelijk. Een stroomkabel ligt ook niet voor de hand.”

Ondertussen maken de agrariërs zich zorgen, want diverse koeien hebben zichzelf en elkaar al verwond. „Ze rennen naar een muur. De eerste rij koeien stopt wel, maar de tweede rij heeft dat te laat in de gaten en drukt tegen de eerste dieren aan, die klem komen te zitten. Je wilt niet graag dat er wat met de dieren gebeurt, maar je hebt er geen invloed op.”

De boeren hopen achter de oorzaak te komen en overwegen camera’s op te hangen in de stal, maar weten ook dat die lang niet alles registreren. Den Dikken: „En om weken in de stal te gaan slapen en wachten tot er wat gebeurt, is ook geen optie.”