Administratie onderduikers Friesland ontdekt
De administratie van duizenden mensen die in de Tweede Wereldoorlog ondergedoken zaten in Sneek en omgeving is boven water gekomen. Medewerkers van de Stichting Sneek 1940-1945 vonden onlangs 15.000 zogeheten onderduikkaarten, verpakt in vijftien doosjes, achter het orgel van de dorpskerk van Burgwerd.
Tijdens de oorlog vonden vele duizenden onderduikers een veilige plek in Friesland. Er was voldoende voedsel dankzij de landbouw en veeteelt. De vele afgelegen dorpen en boerderijen waren ideale schuilplekken.
De onderduikers werden kort na de bevrijding allemaal geregistreerd. Hun informatie werd op kaarten geschreven. 3700 van dit soort kaarten maken al deel uit van de collectie van Fries historisch centrum Tresoar en van Kamp Westerbork. Met de vondst in Burgwerd is de onderduikadministratie in één klap fors uitgebreid.
Op de 15.000 kaartjes staan de gegevens van naar schatting 2000 mensen. De informatie beschrijft de plek waar ze zaten ondergedoken, de plaats waar ze oorspronkelijk vandaan kwamen, hoe lang ze zaten ondergedoken en persoonlijke ervaringen van de onderduiker.
„Van elke onderduiker bestonden wel zeven en soms acht documenten”, zegt Otto Kuipers, specialist papieren erfgoed bij Tresoar. Volgens hem is de administratie nu vrijwel compleet. „De 3700 kaarten die we al hadden betreffen voornamelijk Joden. De nieuw ontdekte documenten zijn vooral van mannen die niet wilden meewerken aan de arbeidsinzet of verzetsmensen”, aldus Kuipers.
Alle papieren worden gescand en zullen te zijner tijd digitaal beschikbaar zijn. De nieuwe aanwinst zal worden opgenomen in een project over de Friese onderduikgeschiedenis, waarin Tresoar samenwerkt met het Fries Verzetsmuseum en Kamp Westerbork.