Veel heeft Netanyahu de laatste tijd gesproken over de uitstekende relaties die Israël heeft met tal van landen. Israëls technologische verworvenheden en succes in de bestrijding van terreur zorgden bijvoorbeeld voor veel internationale contacten.

Maar vrijdag bleek dat Israël geïsoleerd is. Tenminste, als het om de nederzettingen gaat. In de Veiligheidsraad stemden veertien van de vijftien leden voor een resolutie die Israël scherp veroordeelt vanwege zijn nederzettingenbeleid. De VS onthielden zich van stemming en weigerden gebruik te maken van hun vetorecht.

Resolutie 2334 stelt dat de Israëlische nederzettingen „in Palestijns gebied, bezet sinds 1967, inclusief Oost-Jeruzalem” geen rechtsgeldigheid hebben en een grove schending van het internationaal recht zijn. De nederzettingen vormen volgens de Veiligheidsraad een ernstig obstakel voor de totstandkoming van een tweestatenoplossing en een rechtvaardige, duurzame en veelomvattende vrede.

De Veiligheidsraad roept Israël ertoe op alle activiteit in de nederzettingen te staken. De raad accepteert geen veranderingen in Israëls grenzen van voor 4 juni 1967. De enige uitzondering zijn de grensveranderingen waarover beide partijen het eens worden in onderhandelingen.

De resolutie heeft echter geen tanden. Ze noemt geen sancties. Maar ze biedt wel een basis voor andere resoluties, die praktische stappen tegen Israël kunnen betekenen. Ook moet de secretaris-generaal van de VN elke drie maanden verslag doen van de uitvoering van de bepalingen van de resolutie. Netanyahu viel de resolutie aan op een zwak punt. „De resolutie bepaalt dat de Joodse Wijk [in de Oude Stad van Jeruzalem] ‘bezet gebied’ is”, zei hij. “Dit is misleidend. Er niets absurder dan de Westelijke Muur en de Joodse wijk bezet gebied te noemen.” De Westelijke Muur en de Joodse Wijk bevinden zich bij de Tempelberg, de heiligste plaats voor het Jodendom.

Netanyahu is met name woedend op de Verenigde Staten en op president Barack Obama, die volgens hem de drijvende kracht achter de tekst is. De Amerikaanse stem is volgens de Israëlische premier in strijd met het Amerikaanse beleid om de invulling van een oplossing voor het conflict aan de strijdende partijen over te laten.

Netanyahu riep de ambassadeurs van de landen die voor de resolutie stemden, op het matje. Dat deed hij op eerste kerstdag, iets wat in de diplomatie hoogst ongebruikelijk is. De maatregelen van Netanyahu lijken echter vooral bedoeld voor binnenlandse doeleinden. De premier voelt de hete adem van de rechtse partijgenoten in zijn kabinet, zoals defensieminister Avigdor Lieberman.

De resolutie kon intussen niet onverwachts komen. Begin deze maand waarschuwde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, al dat Israël zich naar een gevarenzone begeeft. Kerry liet ook de mogelijkheid open dat de VS geen gebruik zouden maken van het vetorecht.

Daar kwam nog bij dat de Knesset eerder deze maand in een eerste lezing een wetsvoorstel goedkeurde dat de onteigening van Palestijns privéland waarop Joden illegaal huizen hebben gebouwd mogelijk moet maken.

Israël heeft sterke banden met veel landen, vooral in het Westen. Critici stellen dat Israël die onder druk zet door de politiek rond de nederzettingen.

VS zetten niet altijd veto in

Hoewel de VS bekendstaan om hun onvoorwaardelijke steun aan Israël, hebben ook vroegere Amerikaanse regeringen, zowel Democratisch als Republikeins, niet altijd gebruikgemaakt van het vetorecht als het om het Israëlisch-Palestijns conflict ging. In 1980 nam de Veiligheidsraad bijvoorbeeld unaniem resolutie 465 aan, waarin de nederzettingen worden veroordeeld.

Het blijven bouwen van nederzettingen ondermijnt de veiligheid van Israël in ernstige mate, stelde Samantha Power, de Amerikaanse VN-ambassadeur vorige week na de zitting van de Veiligheidsraad. „De VS hebben de boodschap dat de nederzettingenbouw moet worden gestaakt bijna vijftig jaar herhaald.”