Door de gang van zaken staat de gehele uitvoering van het najaarsakkoord op de tocht. De sociale partners waren daarin met de regering overeengekomen om met de salarisstijgingen twee jaar op de nullijn te gaan zitten. De FNV heeft gezegd niet langer gebonden te zijn aan de afspraken over loonmatiging.

Minister Zalm van Financiën waarschuwde de vakbonden voor het afsluiten van CAO’s met flinke loonstijgingen. „Als de bonden geen goed overleg willen over VUT en prepensioen, dan trekken wij onze concessies terug en moeten ze er niet op rekenen dat we CAO’s met onverantwoorde loonstijgingen algemeen verbindend zullen verklaren”, zo dreigde de bewindsman maandagavond tijdens een spreekbeurt voor zijn partij, de VVD, in Utrecht.

Het kabinet is in het regeerakkoord overeengekomen om mensen te ontmoedigen voor hun 65e te stoppen met werken. De sociale partners waren in overleg met het kabinet om de maatregelen te verzachten. Volgens minister Zalm was de opstelling van de bonden, die alle nu geldende regelingen in stand willen laten, niet constructief. „Bij ons werkt 80 procent van de mensen tussen de 60 en 65 niet. Dat kunnen we niet meer accepteren. We moeten trots zijn op de 60- en 65-plussers die actief zijn. Zij leveren een goede bijdrage aan de Nederlandse economie.”

In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister De Geus van Sociale Zaken dat hij geen uitweg meer ziet in het conflict en dat het kabinet daarom terugvalt op het oorspronkelijke voorstel. Doordat werknemers niet langer onbelast geld opzij mogen zetten, wordt het onaantrekkelijker om eerder te stoppen met werken.

De Geus komt wel met een overgangsregeling. Mensen met een VUT-regeling mogen tot en met 2011 de helft van de inleg van de belasting aftrekken. Het belastingvrij sparen voor prepensioen blijft in stand voor werknemers die eind 2005 60 jaar of ouder zijn.

Mensen die eerder willen stoppen met werken mogen in de toekomst alleen hun spaartegoed voor verlof inzetten. Als ze alles daarvoor gebruiken, kunnen ze ruim twee jaar eerder stoppen met werken. Werknemers die werkzaam zijn in zware beroepen mogen sparen voor een pensioen dat hoger is dat 70 procent van het laatstverdiende loon. Ze kunnen de overwaarde gebruiken door ook voor hun 65e te stoppen met werken.

De vakcentrales FNV en CNV zijn boos over het kabinetsbesluit. Ze begrijpen niet dat minister De Geus zo snel over het overleg met de sociale partners heenstapt en eerdere toezeggingen intrekt.

De werkgeversorganisatie VNO-NCW probeert het overleg nog gaande te houden en kwam gisteren met het voorstel om werknemers de mogelijkheid te geven met 63,5 met prepensioen te gaan. Vakcentrales FNV, CNV en MHP en werkgeversorganisaties MKB-Nederland en LTO Nederland eisen een leeftijd van 60,5 jaar.

De RMU geeft de schuld voor het mislukte overleg aan minister De Geus. De unie roept de partijen op niet de degens te gaan kruisen, maar voor het voorjaarsoverleg op 18 mei een compromis te sluiten, inhoudende dat mensen rond hun 61e met prepensioen kunnen.

De Tweede Kamer reageert verdeeld op de brief van het kabinet. PvdA-kamerlid Bussemaker is „zeer geschokt.” De coalitiepartijen kunnen de stap van het kabinet billijken, zij het dat het CDA „teleurgesteld” is over de gang van zaken.