Binnenland

„Kerk moet actiever zijn na ramp in de buurt”

Kerken kunnen na een calamiteit in hun omgeving vaker gedupeerden de helpende hand bieden. Dat stelt dr. Menno van Duin, lector crisisbeheersing aan het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) in Arnhem. „Slachtoffers hebben de eerste uren behoefte aan wifi en koffie en niet aan Bijbelteksten.”

J. Visscher
29 November 2016 09:24Gewijzigd op 16 November 2020 08:59
Een explosie in een flat aan de Moddermanstraat in Rotterdam veroorzaakte op een zondag in februari 2015 grote schade. beeld ANP, Evert-Jan Daniels
Een explosie in een flat aan de Moddermanstraat in Rotterdam veroorzaakte op een zondag in februari 2015 grote schade. beeld ANP, Evert-Jan Daniels

De kerk stond zijn mannetje. Vrij vertaald is dat de teneur van een hoofdstuk in het dinsdag gepresenteerde boek ”Lessen uit crises en mini-crises 2015” over de nasleep van een gasexplosie in de Rotterdamse wijk Schiebroek op zondag 1 februari 2015. Door de ontploffing rond half vijf ’s middags en de daaropvolgende brand moeten tientallen mensen hun flat aan de Moddermanstraat verlaten. Dertien personen raken gewond.

De vlakbij de flat gelegen Goede Herderkerk, van de protestantse wijkgemeente Schiebroek, opent de deuren voor geschrokken bewoners. Kerkleden bieden een luisterend oor, er is koffie. Ook wordt in de kerk een ruimte vrij gemaakt voor het Rode Kruis. Een kerklid assisteert met zijn laptop de politie en de gemeente bij het registreren van de gedupeerden. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam bedankt een paar uur na de explosie de kerkleden voor hun eerste hulp.

Ook Van Duin heeft lovende woorden over de rol van de kerk na de explosie. „Op alle fronten is zichtbaar dat mensen elkaar willen helpen. Van grote bereidheid en vrijwilligheid was sprake bij de opvang in de Goede Herderkerk. Daarmee blijkt maar weer eens dat niet alleen organisaties als het Leger des Heils of het Rode Kruis een grote rol kunnen vervullen, maar dat ook kerken in kritieke situaties waardevol kunnen zijn”, noteert Van Duin.

Gevoeligheid

De overheid kan na calamiteiten vaker een beroep kunnen doen op kerken, zegt Menno van Duin, in een toelichting. „De autoriteiten hebben soms niet goed in beeld wat kerken precies kunnen betekenen. Op dit punt bestaat er een zekere gevoeligheid. Dat heeft te maken met de scheiding van kerk en staat. Misschien leeft bij overheden de angst dat kerken zieltjes willen winnen. Ik geloof daar niet zo in. Ik denk dat kerken heel goed in staat zijn om de eerste uren na een ramp gedupeerden, ongeacht geloof, terzijde te staan. In sommige plaatsen in Nederland is het overigens heel vanzelfsprekend dat de kerk bij hulpverlening wordt betrokken. Zo vervulde de pastoor in Roermond in 2002 een belangrijke, pastorale rol nadat een vader zijn woning in brand stak, waarbij zes van zijn kinderen omkwamen.”

Wat adviseert u kerken op dit punt?

„Wees zelfbewust. Doordat de overheid steeds meer taken van zich afschuift, wordt de rol van kerken steeds belangrijker. Nu zijn predikanten vaak huiverig om na een ramp op de voorgrond te treden. Bijvoorbeeld omdat de media in hun nek hijgen. Hun zorg is: Voordat je het weet, zeg je wat verkeerd.

Maar die huiver vind ik niet terecht. Predikanten mogen zelfverzekerd zijn. Ze zijn bedreven in het bieden van pastorale zorg in crisissituaties. Die bedrevenheid zal hen ook van pas komen bij hulp aan onbekenden die slachtoffer zijn van een ramp. Ze kunnen mensen een luisterend oor bieden, een arm om hen heen slaan.”

Stel dat een kerk na een ramp de deuren opent voor tientallen geshockeerde buurtbewoners. Kan de predikant troost bieden door met mensen te bidden of te zingen?

„Dat moet hij mensen niet opdringen. Dat zou buitengewoon onverstandig zijn. Wel is het prima om een ruimte beschikbaar te stellen voor bijvoorbeeld gebed. Doorgaans zijn gedupeerden ook de eerste uren na een ramp in staat om rationeel te denken. Ze hebben dan vooral behoefte aan praktische hulp. Geen Bijbelteksten, maar wifi en koffie.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer