De Franse Ardennen: streek van legendes, kastelen en kruiswegen
De Ardennen een uitsluitend Belgisch erfgoed? Niet helemaal. Vlak over de grens heeft Frankrijk ook een stukje van het heuvelgebied in handen. Goedkoper en nét zo mooi als in België. Daar mogen de Fransen zeker trots op zijn.
Spookachtige mistflarden onttrekken de heuvelflanken aan het zicht. De mist lijkt op een wolk die te ver is afgedwaald van de hemel en besloten heeft halverwege te blijven hangen. Het kraakheldere water van de Maas reflecteert de bescheiden oranje gloed die zich een weg door de witte muur weet te banen. Een zwaan zwemt even gracieus als sereen over de kalme rivier en creëert de enige rimpelingen. Het dorp Monthermé is er zo een waar een kunstschilder zijn thuisbasis van zou maken. En dan vooral om de ongeschonden natuur.
Ardense legendes
Uitgerust met noeste wandelstok en rugzak compleet met klimtouw staat gids Jean-Luc Lemaire klaar om te vertrekken. Hij gaat ervoor zorgen dat we de goede kant op lopen tijdens de wandeling die in het verschiet ligt. Over een middeleeuwse kade wandelen we langs de Maas. „Ken je het verhaal van Mawhot, het monster van de Maas? Als kinderen niet willen slapen, kruipt hij ’s nachts uit de rivier om ze mee te nemen”, lacht Lemaire. „Een middel voor moeders uit de streek om hun kind naar bed te krijgen.” Maar Mawhot is niet de bekendste legende van de Franse Ardennen. Dat is namelijk het verhaal over de Vier Heemskinderen. Een kolossaal standbeeld van een paard en vier mannen staat in de verte op een eenzame heuvel. Om er te komen, moeten we eerst omhoog.
De flinke klim gaat dwars door het bos. Lemaire: „We kunnen zomaar everzwijnen tegenkomen. Daar zijn er nu wel veel van, want het jachtseizoen is nog niet begonnen. Gelukkig, want een jager kan een wandelaar zomaar voor wild aanzien.” We wandelen over smalle paden en turen met de kronkelende Maas mee richting horizon.
De tocht gaat langs hoge, donkergrijze rotsen met een wat gelige aanslag. „Kwarts”, weet Jean-Luc Lemaire, „en leisteen. Veel huizen en andere gebouwen hier zijn gedeeltelijk van leisteen gemaakt.” Onder ons steken de stenen hoofden van de Vier Heemskinderen en het Ros Beiaard boven de boomtoppen uit. Vluchtend voor Karel de Grote –vanwege een dodelijk potje schaak– raasden de vier broers op hun machtige ros door de Ardense bossen. Op de plek van het standbeeld stond vroeger het fort Chateau-Renault, volgens de verhalen de legendarische burcht Montessor: het thuis van de vier broers.
Nacht in een kasteel
Op ongeveer een halfuur rijden afstand ligt de middeleeuwse stad Sedan. Het fort van Sedan is met 35.000 vierkante meter een van de grootste middeleeuwse kastelen van Europa. Net als bij veel andere oude gebouwen in Sedan zijn de muren van het fort geel, vanwege de ijzerrijke bouwstenen die uit het gebied komen. Een deel van het kasteel is omgetoverd in een hotel en je kunt fijn overnachten in de romantische oude kamers. Na een koninklijk ontbijt is het tijd voor de volgende tocht. Startpunt: het dorp Margut.
Kluizenarij met heuvelzicht
In Margut zelf is maar weinig te beleven. Veel huizen verkeren in slechte staat en bezienswaardigheden zijn er eigenlijk niet. Des te mooier is de wandeling naar l’Ermitage-Sanctuaire de Saint-Walfroy. Wel even doorstappen, want de kluizenarij ligt op 350 meter boven zeeniveau. Via een steile kruisweg kun je bij de hermitage komen.
Over de ronding van de heuvel steekt het driehoekige dak van de kerk de witte lucht in. Voordat de kerk hier stond, werd de Keltische godin Arduina, tevens naamgeefster van de Ardennen, op deze plek vereerd. Toen in 565 na Chr. de diaken Sint-Walfroy arriveerde, bouwde hij er een kluizenarij. De huidige gebouwen stammen uit 1950, nadat de heiligdommen in de Tweede Wereldoorlog waren verwoest. Gelukkig heeft het graf van Sint-Walfroy de vernietigingen doorstaan.
Heuvelafwaarts leidt de route tussen twee maisvelden door. Terwijl vier buizerds over een luchtstroom boven het dal glijden, draait de weg in een rondje terug naar Margut. Onze magen knorren. Na de lange wandelingen staat er vast een overheerlijke Ardense maaltijd te wachten. Misschien wel een lekkere everzwijnbout.
Fietsen kan ook
Behalve wandelen kun je ook geweldig fietsen en mountainbiken in de Franse Ardennen. Het grootste fietsverhuurbedrijf, le Colvert Mosan, heeft zes vestigingen door de hele regio.
