„De silo had een gevoelig onder­werp kunnen zijn”, erkent wethouder Keuken (SGP) van de gemeente Neder-Betuwe. „Met actiegroepen en al is de afgelopen jaren vanuit Rhenen geprotesteerd tegen een silo van een veevoederfabriek aan de overkant van de Nederrijn in de gemeente Buren. Dat herinnerden we ons. Daarom hebben Burgemeester en Wethouders Van Tuijl voor de nieuwbouw op bedrijventerrein Panhuis een uitgebreider voortraject geadviseerd, breder dan gewoonlijk.”

Openbare prijsvraag

Het veevoederbedrijf schreef voor het ontwerp van de silo een openbare prijsvraag uit, waarop negen architectenbureaus reageerden. In totaal zonden die dertien ontwerpen in.

Een jury van vijf personen beoordeelde de voorstellen onder leiding van een technisch voorzitter. ”Luchtruis” van Studio Bruce uit Eindhoven kreeg uiteindelijk de voorkeur. Van Tuijl heeft dat overgenomen.

Een ”landmark” wordt het, een oriëntatiepunt in het Betuwse landschap. De silo oogt als een kantoorpand. Het gebouw gaat volgens de ontwerpers op in zijn omgeving, doordat de beplating de wolkenlucht reflecteert.

Om de hoogbouw toch subtiel te accentueren, worden de silo-platen vanaf 20 meter hoogte voorzien van perforaties, met naar boven een toenemende dichtheid.

Overdag is een patroon van donkere perforaties te zien, dat loskomt van de ondergrond. „Als een ruis in de lucht”, omschrijft Studio Bruce. ’s Avonds is de ‘luchtruis’ omgekeerd zichtbaar als kleine lichtpunten, doordat ledverlichting door de perforaties schijnt.

„Een modern ontwerp”, zegt Kees van Tuijl, mede-eigenaar van het veevoederbedrijf. „Eerlijk gezegd vond ik een ander voorstel mooier. Dat paste meer bij de kleurstelling en de stijl van de bestaande bebouwing. Het ontwerp van Studio Bruce scoorde echter net iets beter. Het heeft draagvlak, dat is voor ons het belangrijkste.”

Van Tuijls jongste broer Jacob, financieel directeur van het bedrijf, was een van de juryleden, naast twee buurtbewoners, een collega-ondernemer op bedrijventerrein Panhuis en een adviseur van het Gelders Genootschap, die al betrokken was bij een opknapbeurt voor het bedrijventerrein.

Het Gelders Genootschap is een adviesorganisatie „voor ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie”, gericht op „bevordering en instandhouding van de schoonheid van stad en land.” De instelling is warm voorstander van burgerparticipatie en ontwikkelt samen met inwoners dorpsvisies en welstandsnota’s.

De samenstelling van de jury was snel geregeld. „De twee buurtbewoners en de vrouw van het Gelders Genootschap meldden zich spontaan aan op de informatiebijeenkomst die we voor de omgeving hielden. Daar hebben we dus niet naar hoeven zoeken”, aldus Kees van Tuijl.

Hij is gelukkig met het verloop van het proces. „Ruim twintig jaar was ik gemeenteraadslid voor de SGP. Ik weet dat zelfs kleine aanpassingen van een bestemmingsplan soms heel wat bezwaren oproepen. Dan is het toch wel bijzonder en fijn dat er helemaal geen bezwaarschrift is gekomen tegen een gebouw dat 40 meter de lucht in gaat. We kunnen met bouwen beginnen, er zijn geen barricades meer en we hadden geen geharrewar.”

Voor de groei van het bedrijf, dat bijna 55 jaar bestaat, heeft Van Tuijl behoefte aan meer opslagcapaciteit. Tegelijk met de silo wordt ook een extra machine­kamer gebouwd. Het bedrijf produceert diervoeders, vooral voor jonge biggen en jonge kalveren in Nederland, Duitsland en Frankrijk, en halffabrikaten voor kalveren en biggen die vooral naar Azië worden geëxporteerd. Het bedrijf verwerkt veel soja.

Zorgvuldige aanpak

Wethouder Keuken spreekt van „een zorgvuldige aanpak.” „Iedereen die er belang bij had, is erbij betrokken geweest. Als gemeentebestuurders hebben we hieruit de les getrokken dat we het bij complexe bestemmingsplanwijzigingen zo breed moeten aanvliegen. Je kunt beter in het voortraject wat langer bezig zijn. Dat kan een slepende bezwarenprocedure besparen als een plan ter inzage wordt gelegd.”