Dat zei de burgemeester van Amsterdam, Cohen, vrijdag in Arnhem tijdens een feestrede ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de PvdA-bestuurdersvereniging. Het zoeken van contact met de burger is volgens Cohen de enige manier om het grote onbehagen over de politiek in de samenleving tegen te gaan.

In de laatste decennia is er volgens de Amsterdamse burgemeester een vereenzelviging ontstaan tussen de politieke partijen -waaronder de PvdA- en het bestuur. Die twee moeten volgens Cohen goed uit elkaar worden gehouden. Anders ontstaat er onvrede: „Bij de politiek, bij de PvdA, gaat het om idealen en in het bestuur gaat het om de vraag hoe die te verwezenlijken. Daarin moet je met minder genoegen nemen dan het ideaal.”

De komende dualisering in de gemeentebesturen, waarbij wethouders niet langer deel uitmaken van de raad, is volgens Cohen een gouden kans om het onderscheid tussen politiek en bestuur weer tot leven te brengen. „Raadsleden moeten meer luisteren naar de burgers en met hen praten. Raadsleden moeten in de nieuwe situatie niet meebesturen, ze moeten het bestuur, het college, kritisch volgen.”

De historicus-journalist Geert Mak vroeg zich gisteravond in een lezing ook af waar „die matheid, dat bruine gevoel over de politiek” in de samenleving vandaan komt. Hij zag een aantal oorzaken: „De samenleving is complexer geworden, de verzuiling is bijna voltooid en er zijn geen nieuwe structuren voor in de plaats gekomen. Verder is de samenleving ook veranderd door de komst van veel buitenlanders.” Bovendien heeft Mak sterk de indruk dat we in de slotfase van de Verlichting leven, waarin vrijheid, gelijkheid en broederschap centraal staan. Ook de vrije markt blijkt geen oplossing te zijn voor de problemen: „Het optimisme daarover is op z’n retour.” Tot slot constateerde Mak een leemte tussen publiek en overheid nu de zuilen met hun organisaties op hun retour zijn: „Dat systeem bood toch een zekere bescherming.”

Een oplossing voor de problemen wist de spreker niet: „We zitten in de fase dat onze ogen opengaan, dat we in de spiegel kijken.” De vernieuwing zal volgens Mak vanuit de basis, het lokaal bestuur moeten komen. „We hebben mensen nodig met een non-conformistische gedrevenheid die blijven nadenken over manieren om het cynisme te bestrijden, de gezondheidszorg te verbeteren, te vechten voor veiligheid en te zorgen voor betaalbare woningen voor jonge gezinnen.”

Premier Kok zei tijdens een interview dat de woorden van Mak het verdienen om doordacht te worden. Volgens de minister-president is dat een eerste uitdaging voor de komende periode: „Ik heb naar ieder woord van Geert Mak geluisterd.” Andere uitdagingen zijn volgens Kok de multiculturele samenleving, het ontwikkelen van gemeenschapszin en het zoeken naar mogelijkheden voor nieuwbouw.

De minister-president vindt dat zijn partijgenoten zich niet „gek moeten laten maken” door Pim Fortuyn en Leefbaar Nederland: „Het gaat in de campagne om verantwoording afleggen en ambities naar voren brengen. We moeten niet zeuren en somberen, maar ertegenaan gaan. Wij kunnen de burgers overtuigen.”