Dat blijkt uit een maandag gepubliceerde studie van de Haagse denktank Clingendael in opdracht van het Nederlandse Marinebouw Cluster (NMC).

In de nieuwe opzet zijn minder fregatten nodig. Er is, stelde prof. R. de Wijk, directeur van het centrum strategische studies van het instituut, behoefte aan snelle langeafstandpatrouilleschepen, helikopterschepen en kruisraketten. Het zijn volgens hem de belangrijke ingrediënten om naast vredesmissies ook rechtshandhaving en humanitaire hulp op zee te kunnen uitvoeren.

In de gordel van instabiliteit waar De Wijk in zijn studie naar verwijst, zitten de belangrijkste crisishaarden in de wereld. Daarnaast beschikt deze strook die grote delen van Azie, het Midden Oosten, de bovenste helft van Afrika en de Cariben omvat, over veel chemische en biologische wapens. Verder komen er de meeste gevallen van piraterij voor. Voor het Westen is de gordel onder andere van belang wegens de grote olievoorraden.

In de visie van het instituut heeft Nederland voor crisisoperaties schepen nodig die zwaar geweld kunnen gebruiken. Die moeten worden uitgerust met kruisraketten om vanaf grote afstand landdoelen te kunnen uitschakelen. Daarnaast zijn helikopterschepen nodig die acht toestellen kunnen herbergen om een actie van mariniers of andere militaire eenheden te kunnen ondersteunen.

Voor de strijd tegen piraterij, drugssmokkel, wapenhandel en grootschalige milieudelicten zijn fregatten weliswaar efficiënt, maar erg duur. Voor de prijs van een fregat kunnen twee patrouilleschepen worden gebouwd volgens de laatste stand van de techniek. De schepen hebben aanzienlijk minder bemanning nodig en zijn een stuk goedkoper in onderhoud.

Het NMC is blij met de uitkomst van de Clingendaelstudie. De sector wijst erop dat door de huidige bezuinigingen er pas over tien jaar weer nieuwbouw plaats kan vinden. Die lange adempauze is funest voor de kennisstructuur binnen de branche. Als Nederland een innovatieve marinetraditie overeind wil houden, moet het kabinet op korte termijn inzetten op een gedeeltelijke vervanging van fregatten en de twee verouderde bevoorradingsschepen.

Volgens de NMC levert deze aanpak zoveel bedrijvigheid op dat samen met de verkoop van een aantal bestaande fregatten de transformatie van de marine uiteindelijk niet veel extra geld hoeft te kosten.