Van tijd tot tijd duiken de beelden op. Sleepwagens van de politie halen na een inval bij bijvoorbeeld een drugsbaron een kostbare speedboot weg. Een fonkelnieuwe Porsche wordt in beslag genomen. Of opsporingsambtenaren halen peperdure uurwerken van de muur.

De rechtbank in Haarlem bepaalde dinsdag dat Willem Holleeder de overheid bijna 18 miljoen euro aan crimineel verdiend geld moet betalen. Hij heeft dat geld volgens de rechtbank verdiend met het afpersen van de in 2004 geliquideerde vastgoedmagnaat Willem Endstra. Die stond te boek als de bankier van de onderwereld.

Dure Mercedes

Justitie vindt het belangrijk om misdadigers kaal te plukken. Als een drugsbaron zijn dure Mercedes kwijtraakt, is zijn status in het geding. Daar baalt de crimineel van.

De opsporingsinstanties vorderen steeds meer crimineel vermogen. De afgelopen vijf jaar steeg het bedrag jaarlijks. In 2011 ging het om 45 miljoen afgepakt vermogen, in 2012 om 50 miljoen euro, in 2013 om 90 miljoen euro, in 2014 om 136 miljoen euro en vorig jaar om 144 miljoen euro.

„Die 144 miljoen is beduidend meer dan de afgesproken 91 miljoen. Het is een signaal dat het openbaar ministerie op de goede weg is om criminelen te raken waar dat het meeste pijn doet: in de portemonnee”, meldde het OM enkele maanden geleden in het Jaarbericht 2015. Toch valt er nog wat te winnen. „Afpakken moet nog meer in het hart van de criminaliteitsbestrijding komen.”

Van criminelen afgepakt geld is „eerst en vooral bedoeld voor slachtoffers”, stelt justitie. „Het belangrijkste is hen zo veel mogelijk financieel te compenseren. Alleen bij misdrijven waarbij zich geen slachtoffers melden, zoals bijvoorbeeld in corruptie- en drugszaken en sommige milieuzaken, vloeit het crimineel vermogen dat wordt afgepakt naar de schatkist.”

Een van de grootste Plukze-acties deed de politie medio 2009 in en rond Kerkrade. Zo’n 140 panden werden verbeurd verklaard. De gebouwen waren van familie van vastgoedhandelaar Joep J.

Die werd verdacht van witwassen van crimineel geld, hennepteelt en belastingfraude. De politie trof in en bij de panden onder meer oldtimers en hennepkwekerijen aan. In onder meer Rotterdam hanteert de politie de zogeheten patseraanpak. Dat betekent dat de politie bijvoorbeeld jongemannen die in dure auto’s rijden aan de tand voelt. Hoe komen ze zo’n bolide? Meer dan eens zijn bij patsercontroles bijvoorbeeld drugs gevonden.

Financieel onderzoek

Hoe werkt een ontnemingsonderzoek? Nadat een strafbaar feit is gepleegd, kan een strafrechtelijk onderzoek volgen. Een opsporingsdienst kan parallel aan het opsporingsonderzoek een financieel onderzoek starten.

Die dienst maakt een rapport waarin staat wat een verdachte ‘verdiende’ met zijn criminele activiteiten. Een ontnemingsmaatregel kan via een afzonderlijke rechterlijke beslissing worden opgelegd aan een veroordeelde. Totdat er uitspraak is gedaan, kunnen de officier van justitie en de verdachte een schikking treffen.

Holleeder moet betalen

SCHIPHOL. Willem Holleeder moet de overheid bijna 18 miljoen euro aan crimineel verdiend geld betalen. Dat heeft de rechtbank Haarlem dinsdag bepaald. Hij zou dat geld hebben verdiend met het afpersen van de in 2004 geliquideerde vastgoedmagnaat Willem Endstra.

Holleeder kreeg negen jaar cel voor onder meer het afpersen van Endstra. Die straf heeft hij inmiddels uitgezeten. Hij zit nu vast op verdenking van betrokkenheid bij liquidaties.

In 2012 oordeelde de rechtbank al dat Holleeder bijna 18 miljoen aan afgeperst geld moest betalen. Zijn advocaten dienden daarop een wrakingsverzoek in tegen een van de rechters omdat die zich in de media openlijk had uitgelaten over de strafzaak tegen Holleeder. De wrakingskamer wees het verzoek af, maar het hof vond toch dat de schijn van partijdigheid niet kon worden uitgesloten en verwees de zaak naar een ander team rechters. Die hebben zich het afgelopen jaar opnieuw over de ontnemingszaak gebogen.