Het is een drukte van jewelste in het gebouw van de Dutch Flight Academy. Werklui zijn ijverig aan het boren, slepen, tillen en zagen. Zaterdag zullen bijna honderd mensen hun nieuwe tijdelijke huis betrekken. Ze zijn gevlucht voor oorlog of strenge regimes in hun eigen land. Hier willen ze een toekomst opbouwen, beginnen aan een nieuw leven. Maar in de praktijk is dat lastig, want met een nieuw land zijn er nieuwe regels, nieuwe normen, nieuwe waarden.

Om de vluchtelingen zo goed mogelijk voor te bereiden op een leven in Nederland, heeft de Stichting Internationaal Netwerk van Lokale Initiatieven voor Asielzoekers (Inlia) in samen­werking met vijf Drentse gemeenten een nieuw soort opvang in het leven geroepen. Vrijdag begon er een proef met tussentijdse opvang voor vluchtelingen mét een verblijfsvergunning die in afwachting zijn van een normale woning. In deze nieuwe opvang is, anders dan in een azc, veel meer ruimte voor integratie van de bewoners.

Startklaar

John van Tilborg, directeur van Inlia, is zichtbaar trots op de nieuwe opvang. „We maken mensen startklaar voor de samenleving en de regio waarin ze komen te wonen. Ze leren niet alleen de taal, maar krijgen ook les over verkeersregels, omgangsvormen en Nederlandse normen en waarden”, zegt Van Tilborg.

Met de hulp van tientallen vrijwilligers en meer dan twintig lokale maatschappelijke organisaties worden de vluchtelingen wegwijs in de regio gemaakt. Alle bewoners van het nieuwe centrum zullen een woning krijgen in een van de deelnemende gemeenten. Vluchtelingen en inwoners van die gemeenten hebben daar beide baat bij.

Neem het verhaal van Sameer Hannan (1983). Hij was apotheker in de stad Aleppo toen de oorlog in Syrië uitbrak. Samen met zijn vrouw en zoon vluchtte hij naar Nederland. Anders dan veel van zijn landgenoten kwam hij per vliegtuig.

Twee weken na hun aankomst in Schiphol kregen Sameer en zijn gezin een verblijfsvergunning – en daarmee recht op een woning. „Maar er waren geen woningen beschikbaar en daarom moest ik met mijn gezin nog zes maanden in het asielzoekerscentrum in Schalkhaar blijven.”

In het azc was niet zo veel te doen en werd er volgens Sameer ook weinig aandacht geschonken aan integreren. „In het begin was het erg lastig. Ik sprak de taal niet en wist niets over de regels hier”, egt Sameer in helder Nederlands. „Zo had ik hier vaak ruzie in het verkeer. In Syrië heb je altijd voorrang als je van rechts kwam, maar mensen hier bleven maar boos naar mij toeteren. Ik snapte niet waarom, totdat ik leerde over de betekenis van haaientanden.”

In het nieuwe centrum voor tussentijdse opvang zal volgens directeur Van Tilborg veel voorlichting worden gegeven om dit soort misverstanden te voorkomen. En daar hebben ook de inwoners van de plaatsingsgemeenten baat bij. De nieuwe buren weten immers meer over normen en waarden in Nederland, wat irritaties tussen buurtbewoners kan voorkomen.

Vrijwilligers

Volgens burgemeester Thijssen van de Drentse gemeente Tynaarlo is de proef door de meeste inwoners erg positief ontvangen. „Er hebben zich alleen vanuit Eelde al zo’n vijftig vrijwilligers aangemeld. Natuurlijk zijn er ook bezwaren, maar die gaan vooral over de locatie, en niet over het centrum zelf.”

Het centrum staat namelijk op een bedrijventerrein aan de rand van het dorp. Op het terrein, waar ook mensen bij hun bedrijf wonen, is het over het algemeen niet druk. Er komen nu ongeveer honderd extra mensen wonen en een aantal buurtbewoners maakt zich zorgen over de toenemende drukte. Ook vinden zij een industrie­terrein geen geschikte locatie om te integreren. Volgens burge­meester Thijssen is deze locatie echter de best haalbare optie om de statushouders in onder te brengen. Het pand is volgens hem erg geschikt en de tussentijdse voorziening geeft de diverse gemeenten meer tijd om definitieve woonruimte te vinden.

In de gemeente Tynaarlo worden de komende tijd meer sociale huurwoningen gebouwd om in de behoefte te voorzien. Die nieuwe woonruimte is ook in de rest van Nederland hard nodig; momenteel wachten er 16.000 vluchtelingen met een verblijfsvergunning in zc’s op de toewijzing van een woning. Daarbij krijgen ze overigens geen voorkeursbehandeling: vluchtelingen en Nederlandse woningzoekenden komen op dezelfde lijst.

Voor de Syriër Sameer maakt dat allemaal niet meer uit. Hij heeft inmiddels een woning en loopt stage bij een apotheek.