Het aantal echtscheidingen in Zeeland neemt toe, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2013 lag het percentage op 9,1 procent, iets lager dan het landelijk gemiddelde van 9,3 procent, maar hoger dan in het jaar 2000. Toen lag het aantal scheidingen in Zeeland met 8,6 procent ruim onder het op dat moment geldende landelijk gemiddelde van 9,2 procent. In 2012 waren er in Zeeland zelfs meer scheidingen dan landelijk: 9,3 procent van de gehuwde Zeeuwen ging toen uit elkaar, tegen 9,2 procent in heel Nederland.

ChristenUnie, SGP, CDA en PvdA riepen het Middelburgse college van burgemeester en wethouders recent in schriftelijke vragen op jonge echtparen die kinderen krijgen beter in de gaten te houden. Veel jonge stellen blijken niet te zijn opgewassen tegen de gevolgen van het ouderschap, omdat ze geen idee hebben wat daar allemaal bij komt kijken.

Schade

De vier politieke partijen hopen dat voorlichting en goede begeleiding van deze doelgroep het aantal echtscheidingen omlaag brengt. Want bij een scheiding zijn het altijd de kinderen die het meest beschadigd raken, stelt SGP-gemeenteraadslid Moens.

„Ze voelen het, ze merken het als het niet goed gaat tussen hun ouders. En ze lopen er geestelijke schade door op waar ze de rest van hun leven last van hebben. Je ziet ook dat kinderen uit gebroken gezinnen als volwassene vaak zelf met echtscheidingssituaties te maken krijgen.”

De gemeente heeft een wettelijke verantwoordelijkheid voor de echtscheidingsproblematiek, zegt Moens. „Natuurlijk mag die niet zeggen: Je moet dit of je mag dat. De bevoegdheid om direct in te grijpen, geldt alleen in situaties waarin mishandeling speelt. Maar je kunt als gemeente wel in de voorlichtende sfeer preventief een hoop betekenen voor jonge ouders in spe.

Er wordt al seksuele voorlichting gegeven op scholen, maar als gemeente kun je uitleggen wat het betekent om samen onder één dak te wonen, samen kinderen te krijgen en hoe je met zo’n ingrijpende verandering in je leven omgaat. Wie trouwt, moet een helder beeld hebben van de gevolgen van zo’n stap. Maar ook van de gevolgen wanneer je besluit uit dat huwelijk te stappen. Het is goed om ervan doordrongen te zijn dat het, ook in het belang van het kind, belangrijk is om bij elkaar te blijven.

Mogelijk doet de gemeente al genoeg aan voorlichting, dat moet uit de beantwoording op onze vragen blijken. Wij verlangen in ieder geval een visie van het college op de problematiek.”

Overhaast

Moens vindt het „lastig” om een verklaring te geven voor het toenemend aantal echtscheidingen in Zeeland. „Je ziet dat jonge mensen sneller dan vroeger besluiten samen door het leven te gaan. De voorbereidingstijd is te kort. Daardoor kan het fout gaan. Vroeger had je eerst een hele tijd verkering, je leerde elkaar goed kennen. Nu stappen jonge mensen overhaast in het huwelijksbootje. Ook speelt mee dat echtelieden geen tijd meer voor elkaar hebben. Je moet investeren in elkaar en werken aan je huwelijk. Daar is tijd en aandacht voor nodig. Daaraan ontbreekt het als je allebei een stressvolle baan hebt en je de hele dag druk bezig bent terwijl de kinderen in de opvang zijn en je elkaar alleen ’s avonds nog ziet.”

Meer scheidingen betekent meer beschadigde kinderen, stelt Moens, „en daardoor meer problemen in de maatschappij die ook nog eens veel geld kosten. Wij maken ons daar zorgen over. Dertig, veertig jaar geleden kwam echtscheiding nauwelijks voor. Nu neemt het ook in onze eigen kring toe, ondanks het feit dat we weten dat het niet mag.”

Inhaaleffect

Hoofddemograaf Jan Latten van het CBS zegt desgevraagd dat er „kennelijk minder drempels zijn om te scheiden.” Ontkerkelijking en echtscheiding gaan vaak hand in hand, signaleert Latten. „Die ontwikkeling was het verst gevorderd in de steden, maar voltrekt zich nu ook in de rest van het land. In die zin worden de verschillen kleiner, het gaat allemaal meer gelijk op. Ik noem dat een bijhaal- in plaats van een inhaaleffect: de lijnen komen dichter bij elkaar.”

De hausse aan scheidingen komt volgens de CBS-demograaf ook omdat minder mensen zich laten leiden door ”verbodsnormen” over wat wel en niet kan. Latten: „Dat was een proces van tientallen jaren.” Hij wijst erop dat het aantal scheidingen in Zeeland in 1988 nog maar 6,8 procent bedroeg, tegen toen 7,8 procent landelijk.

Een langetermijnontwikkeling die ook invloed heeft, is de toenemende economische zelfstandigheid van vrouwen, zegt Latten. „Als een vrouw financieel afhankelijk is van haar man is er een drempel om te scheiden. Als de relatie niet goed is, kan die afhankelijkheid een reden zijn om toch niet uit de relatie te stappen. Wanneer een vrouw economisch zelfstandig is, valt die drempel weg. Meer dan vroeger vinden vrouwen dat ook de relatie op zich waardevol moet zijn.”