De nieuwe zwaartekrachtgolf werd in de nacht van eerste op tweede kerstdag opgepikt door geavanceerde sensoren in het zuiden en in het westen van de Verenigde Staten. Het signaal is in feite een schokgolf die door de vezels van het heelal trekt.

De golf werd verstuurd op het moment dat twee zwarte gaten samensmolten. Het ene zwarte gat woog veertien keer zo veel als onze zon, het andere zwart gat ongeveer acht keer zo veel. Bij elkaar wegen ze dus 22 zonnen, maar het nieuwe object blijkt 21 keer zo zwaar als de zon. De ene resterende ‘zonnenmassa’ werd weggeslingerd als energie, naar alle hoeken van het heelal, en komt nu in onze omgeving.

Er is mogelijk ook al een derde zwaartekrachtgolf gemeten, op 2 oktober vorig jaar, maar dat staat nog niet helemaal vast. De wetenschappers hebben tijd nodig om die meting na te pluizen.

De onderzoekers hadden in februari voor het eerst bekendgemaakt dat ze een zwaartekrachtgolf hadden gemeten. Die kwam van de fusie van twee andere zwarte gaten. Door de golf verschoof een speciale laserstraal een miljoenste van een miljoenste van een miljoenste van een meter.

Albert Einstein had in 1915 geopperd dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd en dat die één geheel vormen. Na een heftige gebeurtenis kan die ‘ruimtetijd’ trillen. De schokgolven, de zwaartekrachtgolven, gaan dan door het heelal als rimpelingen na een steen in een vijver. Bij zo’n rimpeling rekt de ruimte iets uit of krimpt hij iets. Pas nu kan het gelijk van Einstein worden bewezen, dankzij de meest geavanceerde laserapparatuur.

Wetenschappers kunnen met zwaartekrachtgolven op een hele nieuwe manier naar het heelal kijken. Dan zien ze dingen die tot nu toe verborgen bleven, zoals objecten die geen licht uitstralen.

Wetenschappers van het Amsterdamse onderzoeksinstituut Nikhef, de Radboud Universiteit in Nijmegen en de Vrije Universiteit in Amsterdam zijn bij het onderzoek betrokken.