Veel artsen, zowel huisartsen als medisch specialisten, hebben geen idee hoe ze voeding kunnen inzetten bij de behandeling van aandoeningen, zegt voorzitter dr. Tamara de Weijer. Vrijdag geeft ze het startschot voor de vereniging tijdens de vijfde editie van het weten­schappelijk congres ”Arts en voeding” in Rotterdam.

Er is een goede reden om meer aandacht te besteden aan de rol van leefstijl bij ziekte en gezondheid, zegt De Weijer. „We zien steeds meer chronische aandoeningen in de spreekkamer. We slagen er niet in om die klachten met medicatie op te lossen.” Denk aan diabetes, hart- en vaatziekten, chronische maag­klachten, vermoeidheidsklachten en chronische hoofdpijn.

De huisarts, die praktijk houdt in het Noord-Hollandse Zwaag, wijst erop dat leefstijl vaak een rol speelt bij het ontstaan van de klachten. Artsen zijn gewend om medicatie voor te schrijven, maar het onderliggende probleem wordt daarmee niet aangepakt, zegt De Weijer. „Neem hoge bloeddruk. De oorzaak daarvan neem je niet weg door een pil voor te schrijven. In de praktijk zien we dat de bloeddruk dan een tijdje onder controle is, maar dat iemand na verloop van tijd meer tabletten nodig heeft. Er komt een verhoogd cholesterol bij, en een deel krijgt diabetes.”

Dat artsen zo weinig oog hebben voor de rol van voeding, komt doordat dit aspect niet of nauwelijks aan bod komt tijdens de studie geneeskunde, denkt De 
Weij­er. „Ik ben nu anderhalf jaar huisarts en dus nog niet eens zo heel lang geleden afgestudeerd. Maar nog geen vijf uur van mijn colleges ging over voeding. Natuurlijk, we leerden over de schijf van vijf. Maar hoe je dat voedingsadvies in de praktijk toepast: die kennis en vaardigheden hebben we niet meegekregen.” Ter vergelijking: er werden wel weken onderwijstijd besteed aan zeer zeldzame ziektes en medicatie.

Persoonlijke interesse

Dat neemt niet weg dat vak­genoten wel meer kennis zouden willen hebben van de relatie tussen leefstijl, ziekte en gezondheid, zo bleek uit een enquête die De Weijer een tijdje geleden onder collega-artsen hield. Bijna de helft gaf aan patiënten liever voedingsadvies te geven of naar een diëtist te verwijzen dan een recept voor medicatie uit te schrijven – indien mogelijk. Het gaat dan vooral om de jonge huisartsen, in de leeftijd van 30 tot 40 jaar, laat De Weijer weten. „Vaak speelt daarbij persoonlijke interesse mee. Ze zijn zelf ook meer bezig met gezonde voeding en willen graag weten hoe ze hun patiënten op dit terrein goed kunnen begeleiden. Dat willen we als Vereniging Arts en Voeding faciliteren.”

Minder medicijnen

Als goed voorbeeld van het verschil dat een ander eetpatroon 
en meer beweging kunnen maken, noemt ze het groepsprogramma ”Keer diabetes om” van de orga­nisatie Voeding Leeft. „Zo’n 70 procent van de deel­nemers kan na verloop van tijd met minder tabletten toe of is zelfs geheel medicatievrij.”

Ook het programma voor patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom geeft goede resultaten, weet De Weijer. „Een groot deel van de artsen is niet op de hoogte van het bestaan van deze programma’s of het dieet dat deze mensen volgen. We willen de beschikbare kennis delen via een onlineplatform en nascholing van artsen.”

Ook wil ze graag de maat­schappelijke discussie over dit thema op gang brengen en ervoor zorgen dat dit hoger op de agenda komt te staan van de overheid, zorgverzekeraars en medische opleidingen. „Een initiatief als dit zou helemaal niet nodig moeten zijn.”

www.artsenvoeding.nl