Tussen twee enorme zandvlaktes in staan de eerste ruim zestig huizen fier overeind. Ze zijn inmiddels bewoond en de eerste jachten en zeilboten van bewoners zijn er afgemeerd. Het Waterfront, met een gepland aantal van 1400 woningen, een passantenhaven, een stadsstrand en de nodige horecagelegenheden, moet Harderwijk weer ‘het gezicht naar het water’ teruggeven.

Aan het project wordt al sinds 2006 gewerkt. „Kort erna hebben we inderdaad een moeilijke fase gehad”, beaamt ChristenUnie­wethouder Teeninga. Voordat de woningen gebouwd konden worden, moest een verouderd industrieterrein wijken. Daarop stond de beruchte Asbestona-fabriek. Die had een vervelende erfenis achtergelaten. „We vonden asbest tot een diepte van 4 meter onder de grond.”

Waar de fabriek ooit stond, ligt nu een goudgele zandvlakte. De grond eronder is tot 2 meter diep asbestvrij. Daaronder ligt een afdichtdoek met daar weer onder de sterk met asbest vervuilde grond. Het gebied werd op een vernieuwende manier gesaneerd: de grond onder de asbest werd opgezogen en erbovenop weer aangebracht. De kostenpost daalde hierdoor van 40 naar 15 miljoen euro.

Maar ook de eerdere geschiedenis had een erfenis in de bodem achtergelaten. „We vonden dertien niet ontplofte brandbommen uit de oorlog”, vertelt de wethouder. In twee deelgebieden wordt nog naar niet ontplofte explosieven gezocht. Harderwijk stak 7 miljoen euro in de zoektocht, maar krijgt uiteindelijk 5 miljoen euro terug van het Rijk.

Dan was er nog de crisis in de woningbouw. „Die had niet veel langer moeten duren”, geeft projectleider Dennis van Hunen aan. De verkoop van de eerste van nu ruim zestig gebouwde huizen verliep uiterst moeizaam, zegt hij. Maar toen de eerste twintig kopers over de streep waren, ging het snel. Wethouder Teeninga houdt graag het tempo erin. Het boulevardgebied –aan de rand van de oude binnenstad– wordt versneld aangepakt. De aanpak kost 14 miljoen euro.

Voor de versnelling kwam de gemeente 3,3 miljoen euro tekort. De provincie Gelderland springt daarom bij met een lening ter grootte van dit bedrag. „Dit gebied gaat drie jaar lang op de schop”, zegt Teeninga. Tussen binnenstad en Dolfinarium wordt de grond afgegraven voor een stadshaven. Elke versnelling voor de ondernemers daar is welkom. „Het Dolfinarium moet bereikbaar blijven. En de provincie ziet er het belang ook van in.” De gemeente draagt 1,5 miljoen euro bij. De gemeenteraad buigt zich er in juni over.

Het Waterfrontproject vormt nog altijd een groot financieel risico voor de Veluwse gemeente. De aanloopproblemen zijn echter achter de rug, zegt de wethouder. Hij kijkt al graag vooruit naar fase drie. Ten noorden van de binnenstad moet dan een nieuwe bevaarbare gracht komen. Eind 2019 zijn volgens planning in ieder geval zo’n 300 woningen van de eerste twee fases afgerond. En is Harderwijk vier eilanden rijker, gelegen voor de historische binnenstad.