Wat is tbs?

Tbs staat voor terbeschikkingstelling. Tbs is een behandeling die bedoeld is voor mensen die een misdrijf hebben gepleegd, maar die niet geheel toerekeningsvatbaar zijn. Het gaat om mensen met een stoornis. Terugkeer in de samenleving is een doel van een tbs-behandeling.

Hoeveel soorten tbs zijn er?

Twee. Tbs met voorwaarden is een ‘lichte’ vorm van tbs. De veroordeelde moet zich aan bepaalde voorwaarden houden, waar de reclassering op toe moet zien. Voorwaarden zijn bijvoorbeeld dat de tbs’er een bepaalde periode geen drugs of alcohol mag gebruiken of dat hij zich psychiatrisch moet laat behandelen. Bij tbs met voorwaarden is geen sprake van gedwongen verpleging.

Daarnaast is er de ‘zwaardere’ tbs met dwangverpleging, waartoe woensdag Bart van U. is veroordeeld. In dat geval wordt de dader verplicht verpleegd in een gesloten tbs-kliniek, dus achter slot en grendel.

Hoe lang duurt tbs?

De tbs duurt in elk geval twee jaar. Daarna kan de rechter de tbs telkens verlengen, met steeds 1 of 2 jaar. Gemiddeld duurt een tbs-behandeling zo’n acht jaar, maar die behandeling kan ook langer duren. Sommige tbs’ers blijven levenslang vastzitten. Het zijn mensen die een gevaar zijn voor de samenleving. Ze komen op een gegeven moment terecht op een zogeheten longstay-afdeling. Het is als het ware levenslang. Op zo’n afdeling krijgen ze geen intensieve behandeling meer. In 2014 telde Nederland zo’n 125 mensen op een longstay-afdeling.

Hoeveel tbs’ers telt ons land?

Ongeveer 1500. De verwachting is dat dit aantal de komende jaren verder zal afnemen. De tbs’ers kunnen terecht in een elftal tbs-klinieken (officieel: forensisch pscyhiatrische centra) in Nederland. De gemiddelde leeftijd van een tbs’er is 43 jaar. Het gros van de tbs’ers, zo’n 93 procent, is man. In een tbs-kliniek kost een tbs-behandeling per dag zo’n 500 euro.

Zijn tbs’ers gevaarlijk?

Mensen die veroordeeld zijn tot tbs kunnen zeker gevaarlijk zijn. Vorig jaar veroorzaakte ex-tbs’er Udo D. veel ophef. De man bracht in Leeuwarden een vrouw om het leven en verwondde drie mensen. In 2004 ontvoerde en misbruikte tbs’er Michael S., die met verlof was, een meisje uit Eibergen.

Hoe zit het met verlof voor tbs’ers?

Tbs is in principe bedoeld om een dader, na behandeling, weer terug te laten keren in de samenleving. Verlofverlening is daarom van belang. Zo kan iemand wennen aan de maatschappij. Er zijn vier soorten verlof: begeleid verlof, onbegeleid verlof, transmuraal verlof en proefverlof. Bij begeleid verlof is er het meeste toezicht op de tbs’er, bij proefverlof het minste toezicht. Per jaar zijn er in Nederland ruim 70.000 verloven van tbs-patiënten. In 2014 was er in totaal 39 maal sprake van ongeoorloofde afwezigheid. Het overgrote deel van deze gevallen betreft kortdurende ongeoorloofde afwezigheid. Iemand komt dan niet op tijd terug van verlof. Ontvluchtingen waren er dat jaar niet.