De werkgroep geologie van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen bestaat vijftig jaar. Ter gelegenheid daarvan verscheen onlangs het royaal geïllustreerde boek ”Zeeuwse strandfossielen. Fauna Zeelandica in de oertijd”.

En daarin staan pareltjes. „Wist u dat er schelpdieren zijn die honderden jaren oud kunnen worden?” zegt werkgroeplid Harry Raad uit Kruiningen, die 
de fossielengids redigeerde.

Marmerschelp

Op de Kaloot, een natuurgebiedje aan de Westerschelde –pal naast het industrie- en havengebied Vlissingen-Oost– raapt hij een schelp op. „Dit is een marmerschelp uit het plioceen. Hij is krijtwit geworden doordat hij in al die jaren zijn eigen, natuurlijke kleur kwijtraakte. Deze kalk­achtige schelp laat geen zonlicht door wanneer je hem tegen de zon houdt. Dat is kenmerkend voor veel schelpen uit de oertijd.”

Hij pakt een mantelschelp, die wijde mantel wordt genoemd. „Maar deze laat wel wat zonlicht door. Dat komt omdat de mantelschelp uit een andere kalksoort is ontstaan. De wijde mantel komt bijna niet meer levend voor aan onze kusten.”

Zeeland kent nauwelijks gebieden waar zo veel strand­fossielen zijn te vinden als de Kaloot. 
Raad: „Dat komt doordat er tegenover dit strandje een geul ligt waarin zich een trog van een paar hectare bevindt die tot wel 60 meter diep is uitgesleten. Diep ­gelegen oude bodemlagen kunnen daar door de stroming loskomen en verspoelen. Natuurlijk materiaal uit die lagen komt dan hoger te liggen en kan op het strandje aanspoelen na een storm. Bij storm is er veel beroering onder water en wordt zand losgewoeld dat, met de fossielen, als één massa op het strand terechtkomt.”

Schelpenbankjes

Wie op zoek wil naar schelpen en fossielen kan dat beter niet direct na een storm doen, weet Raad. „Wacht even tot er een paar rustige dagen zijn geweest, de natuur heeft de schelpen dan zelf uitgesorteerd. De fijne fractie wordt van de wat grovere fractie gescheiden en er ontstaan schelpen­bankjes, wat het zoeken ver­gemakkelijkt.”

De in Goes geboren Raad (62) is van huis uit bosbouwer. Hij studeerde aan de toenmalige Landbouwuniversiteit Wageningen en werkte bij stichting Het Zuid-Hollandse Landschap. Nu is hij veelvuldig op de Kaloot te vinden.

Dat strandje is ook een geliefde plek voor mensen die haaien­tanden zoeken, weet hij. „Wie zo’n tand vindt, krijgt toch een beetje het gevoel dat hij een jachttrofee bezit. Mensen willen ze gewoon graag vinden.”

Hij weet ook waarom ze vaak worden aangetroffen. „Wanneer een haai in een prooi bijt, verliest hij daarbij veel tanden. In zijn bek worden voortdurend nieuwe tanden gevormd. Een haai krijgt er in zijn leven een paar duizend tanden bij ter compensatie van het verlies aan tanden.”

Containerhaven

Ouders met kinderen zijn regelmatig op de Kaloot te vinden, een plek die ooit in beeld was als vestigingslocatie van een omstreden containerzeehaven. „Wat je vaak ziet, is dat de kinderen van alles vinden, en de ouders niks. Ik denk dat, als je goed zoekt, je hier als leek met gemak 150 verschillende strandfossielen ontdekt, en als je je echt in de materie hebt verdiept misschien wel een paar honderd.”

Beginnende speurders

In het pas verschenen boek zijn schelpen opgenomen met een doorsnee vanaf 2 centimeter. „We hebben gekozen voor schelpen die qua grootte gemakkelijk te vinden zijn. De gids is bedoeld om beginnende speurders op weg te helpen. Die heel kleine schelpjes zijn veel moeilijker te vinden. Dan moet je echt gruis gaan zeven.”