In zee met de gemeente? Plots betaal je vijf keer meer voor je zorg
DEN HAAG. Je hebt zorg nodig, dus klop je aan bij de gemeente. Maar wat moet je zelf betalen en wat wordt vergoed? Geen ambtenaar die het je kan zeggen. Zodat je achteraf zomaar vijf keer meer moet betalen dan wanneer je de gemeente niets had gevraagd.
Het is een schrijnend voorbeeld, maar uit het leven gegrepen. Ombudsman Reinier van Zutphen geeft in zijn deze week verschenen rapport ”Een onverwacht hoge rekening” verschillende van dat soort voorbeelden.
„Een vrouw die van haar gemeente wilde weten hoe hoog de eigen bijdrage voor haar werd, kreeg hierop meermalen geen antwoord”, aldus Van Zutphen. „Uiteindelijk kreeg zij onverwacht een rekening van 550 euro per maand. Dat was vijfmaal het bedrag dat ze eerder kwijt was.”
De hoogte van de eigen bijdrage is voor tal van mensen een onverwachte en zeer bittere pil, concludeert de ombudsman. Dat komt doordat gemeenten mensen die gebruikmaken van zorg of andere ondersteuning nauwelijks of geen informatie geven over de hoogte van de eigen bijdrage die ze moeten betalen. Daardoor worden veel cliënten maanden later overvallen door soms zeer hoge rekeningen.
Ombudsman Van Zutphen noemt de regeling van de eigen bijdrage in de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) tegenstrijdig.
Ook de VNG laat weten dat de wetgever een tegenstrijdige situatie heeft gecreëerd, waarbij gemeenten niet kunnen beschikken over de inkomensgegevens die nodig zijn om de hoogte van de eigen bijdrage te kunnen bepalen. „Alleen het Centraal Administratie Kantoor (CAK) mag dat doen”, zegt een woordvoerster van de VNG. „Het is aan de politiek om dat te veranderen.”
Voor directeur Els Hekstra van de protestantse ouderenorganisatie PCOB komen de bevindingen van de ombudsman niet als een verrassing. „Al in 2015 heeft de PCOB hiervoor gewaarschuwd en de zorgen ook richting de Kamer kenbaar gemaakt”, laat Hekstra weten. „Wij hebben er toen, samen met andere ouderen- en cliëntenorganisaties voor gepleit mensen tijdig en duidelijker te informeren over de eigen bijdragen en ook voorgesteld daar een landelijk maximum voor vast te stellen. Dit voorkomt dat mensen vanuit financiële motieven afhaken. Dit pleidooi willen we als PCOB graag herhalen en onderstrepen.”
De PCOB steunt de gedachte achter de decentralisatie van de zorg van Rijk naar gemeenten en ziet ook kansen om met de nieuwe WMO écht maatwerk te leveren. Hekstra: „Voorwaarde is wel dat het zogeheten keukentafelgesprek, waarbij een gemeente met de burger overlegt over de zorg, echt serieus wordt genomen.”
Ook de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) is niet verrast door het rapport van de ombudsman. „De signalen hebben we ook al gekregen van leden en zorgaanbieders”, aldus een VGN-woordvoerster. „Dit rapport is voor ons aanleiding contact op te nemen met de VNG en onder meer te vragen om betere informatie van de gemeente over eigen bijdragen.”