Dat staat in de voorlopige tienjarige concessie die staatssecretaris Schultz van Haegen van Verkeer aan de NS wil verlenen.

In de concepteisen staat bijvoorbeeld dat over drie jaar 87 procent van de treinen op tijd moet rijden. Dat is nu nog 83 procent. Om dat te bereiken mag de NS van Schultz onder voorwaarden meer treinen laten rijden op drukke lijnen ten koste van rustige routes. Spoorbeheerder ProRail noemde de prognose van 87 procent pas nog „te optimistisch.”

Treinkaartjes mogen de komende tijd slechts gemiddeld stijgen met het jaarlijkse inflatiecijfer, plus 2 procent. In januari werd het vervoersbewijs nog gemiddeld 4 procent duurder. Voorlopig moet de NS er ook voor zorgen dat klanten in de spits 80 procent kans hebben op een zitplaats. Vanaf 2007 wordt die eis versoepeld omdat de Spoorwegen dan nieuwe, metroachtige treinen gaan inzetten.

De betrouwbaarheid voor de reizigers is het belangrijkst, vindt Schultz. Die moeten weten dat de trein „min of meer op tijd vertrekt en op tijd aankomt”, aldus de staatssecretaris woensdagmorgen in de Volkskrant. Ze legt de voorlopige concessie deze week voor aan consumentenorganisaties. Die krijgen zes weken de tijd om te reageren.

De concessie die Schultz aan de NS wil verlenen, geeft het spoorbedrijf tot 2015 het exclusieve recht om te rijden op het hoofdrailnet. De concessie is nodig om de verantwoordelijkheden tussen de NS, de overheid en ProRail helder af te bakenen.

De Spoorwegen moeten via een vervoersplan aangeven hoe ze vanaf 2005 de eisen uit de concessie gaan waarmaken, aldus een woordvoerster van de NS woensdagmorgen. Voldoen de Spoorwegen niet aan de eisen, dan kan de overheid de NS een boete opleggen. In het uiterste geval kan Schultz de top van de NS ontslaan.