„Waarom liggen die laarzen hier toch onder de tafel?” schertst een boomlange jongeman in een zaaltje van het Hervormd Centrum in Hardinx­veld-Giessendam. Hij zal vast antwoord weten op zijn vraag. Een dame heeft haar laarzen op deze frisse zaterdagmiddag in februari verruild voor wandelschoenen. Want er staat een wintertrip op het programma. Georganiseerd door de Kom Ook Groep.

Rond vier uur starten zo’n veertig mensen de wandeling. De tocht voert langs slootjes, knotwilgen, dijkweggetjes en de rivier de Merwede.

De 28-jarige Hanske van Riesen, afkomstig uit Genemuiden en werkzaam in de zorg in Den Haag, komt al diverse jaren bij Kom Ook. „Dat heeft geregeld leerzame avonden voor christelijke jongeren. Een onderwerp als geloofsvervolging vind ik belangrijk. Pas deed Gianna Jessen uit Amerika haar verhaal. Zij heeft een abortus overleefd. Zo’n thema spreekt me aan.”

Hanske, die recent verkering kreeg op Kom Ook, hecht aan „openheid.” „Ik vind het leuk om op anderen af te stappen. Kom Ook is wat mij betreft een sociaal gebeuren. Het is niet goed als iedereen in zijn eigen hoekje blijft staan.”

Drugscrimineel

Ook de 38-jarige vrachtwagenchauffeur Arjan Boote uit Arkel komt al jaren bij Kom Ook. „Ik vind het fijn om de zaterdagavond gezellig met mensen van dezelfde stroming door te brengen. Als vrachtwagenchauffeur werk ik in een mannenwereld. Veel vrouwen kom ik daar niet tegen.” Kom Ook biedt „zinvolle” avonden. „Zo hield de bekeerde kickbokser Joop Gottmers, voorheen een drugscrimineel, een mooi verhaal.” Lachend: „Een avond over daten werd drukbezocht. Toen is er veel gelachen.”

Boote, hervormd (Gereformeerde Bond), mag graag gesprekken voeren met mensen uit „zwaardere kerken” uit reformatorische kring. „Ik kijk over kerkmuren heen”, vertelt hij, lopend tussen de weilanden. Zijn buurman Roelof ten Buur (39) uit Hoogeveen, werkzaam in de staalbouw en ook een ‘bonder’: „Het moet om Christus gaan.”

Snert

Terug in het Hervormd Centrum in Hardinxveld-Giessendam is het tijd voor een stevige portie snert voor de wandelaars. In het zaaltje hangt een gemoedelijke sfeer. Geregeld klinken er lachsalvo’s.

Bert Walgemoed (37) uit Rijssen bezoekt sinds zo’n acht jaar Kom Ook. Hij waardeert de diversiteit aan sprekers. „Zo sprak er een Messiasbelijdende Jood. Die wist veel over de Thora en over de grondtekst van de Bijbel. Dan zit je te klapperen met je oren. Boeiend vind ik ook reisverhalen. Zo sprak een vrouw die jarenlang in Siberië en door de woestijn reisde.” Waardering heeft Walgemoed voor Kom Ook-boegbeeld Annet ten Hove. „Ze heeft hart voor jongeren.”

Moslim

Tegen acht uur deze zaterdagavond stroomt het Hervormd Centrum vol. Een enkeling bespeelt een muziekinstrument. De melodie van het lied „Daar is kracht, kracht, wonderbare kracht, in het bloed van het Lam” klinkt door de zaal.

Op een orgelbank zit Swinie Korevaar (37), thuiszorgmedewerkster uit Papendrecht. Via Kom Ook heeft ze een vriendengroep opgebouwd. Mooi vindt ze dat bijvoorbeeld een moslim bij Kom Ook zijn verhaal kan doen. „Dan hoor je het ook eens van een andere kant.” Van een politiek debat kan ze genieten. „Vooral als het knettert.”

Op Kom Ook kreeg timmerman Bert Jansen (29) uit Huizen onlangs verkering met Hanske van Riesen. „Ik zag mijn geliefde staan en kon niet om haar heen. Een prachtige ervaring. Ik hoop voor vele anderen, voor hen die op zoek zijn, dat ze ook zo’n ontmoeting mogen hebben.”

Haat

Vergeving en verzoening. Dat thema staat deze avond in Hardinxveld-Giessendam centraal. Begeleid door orgel en dwarsfluit zingt de volle zaal uit Psalm 37: „Stel op de Heere’ in alles uw betrouwen.”

Op het podium staan Tom Polnaija en Geert Kruit gebroederlijk naast elkaar. Dat was in mei 1977 totaal anders. Polnaija was een van de Molukse jongemannen die destijds een lagere school in Bovensmilde met 105 kinderen en 5 leerkrachten gijzelden. Kruit was een van de gegijzelde scholieren.

Polnaija vertelt hoe de Molukkers streefden naar een onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken (RMS) en hoe gefrustreerd ze waren dat de Nederlandse overheid hen „als leprozen” behandelde. „Ik zat vol haat.”

Slachtoffer Kruit legt uit hoeveel angst de gegijzelde leerlingen en leraren kenden. „We waren bang. Als ik naar de wc ging, stonden er Molukkers met wapens. Hun wapens klikten. Dat geluid hoor ik nog in mijn nachtmerries.”

Polnaija: „We hebben veel meer kapot­gemaakt dan we dachten.”

In 1996 kwam het tot een ommekeer, spreekt de Molukker de zaal toe. „Ik zat stoned van de drugs op de bank tv te kijken, toen ik EO-man Feike ter Velde hoorde. „Ik wil met je bidden”, zei hij voor televisie. Alsof hij het tegen mij had. Ik begon te huilen als nooit tevoren. Jezus heeft me gekocht met Zijn dierbaar bloed. Voorheen had ik een geest van wrok en hoogmoedigheid. Maar God de Vader heeft me hersteld. Er kwam mildheid in mijn hart. Ik heb de Nederlanders vergeven.”

Tussen Polnaija en Kruit kwam het tot verzoening. Kruit: „Het duurde jaren voordat ik zover was. Ik leefde jaren in angst en kreeg tien jaar therapie. Ik heb de Molukkers gehaat. Maar ik merkte dat je jezelf vernietigt als je haat in je hart toelaat.”

„Ik ontwijk gevoelige onderwerpen niet”

Reformatorische jongeren uit de disco houden én hun een verantwoorde zaterdagavondbesteding bieden. Met dat doel richtte Annet ten Hove (53) uit Rijssen samen met een vriendin 25 jaar geleden de Kom Ook Groep op.

Kom Ook organiseert op twee zaterdagavonden per maand een informatieve dan wel bezinnende activiteit. De ene avond is in Hoevelaken, de andere in Hardinxveld-Giessendam. De gemiddelde leeftijd van de bezoekers is 28 jaar. Ze komen voor een belangrijk deel uit de rechterflank van de gereformeerde gezindte, stelt Ten Hove, in principe aanwezig bij elke activiteit. Kom Ook organiseert verder ontspannende uitjes. Soms gaat het om meerdaagse trips in het buitenland.

Een keur aan sprekers beklom de afgelopen jaren het Kom Ook-podium, christelijk en niet-christelijk. „Predikanten moeten een duidelijke boodschap hebben, met een ruim aanbod van genade. Ik ontwijk gevoelige onderwerpen niet. Zo hebben we een forum­avond gehad over kinder- of volwassenendoop en over de verschillen tussen de Statenvertaling en de Herziene Statenvertaling. Verder sprak bij ons een homo. Ook hebben we iemand als de schrijfster Franca Treur gehad. Zij is opgegroeid in reformatorische kring, maar niet meer gelovig. Dat is best heftig. Ik zorg ervoor dat we dan ook sprekers hebben die tegenwicht bieden.”

Nadenken

Niet iedereen kan de koers van Kom Ook meemaken. „Sommigen vinden Kom Ook te evangelisch”, zegt Ten Hove, die zelf in de rechter­flank van de gereformeerde gezindte is opgegroeid. „Daar ben ik het niet mee eens. Ik nodig mensen van allerlei kerken uit. Ik vind het belangrijk dat Jezus wordt verkondigd en wil mensen zelf laten nadenken over allerlei zaken. Ze hoeven het niet in alles met een spreker eens te zijn. Sommigen zullen kickbokser Joop Gottmers, een ex-crimineel, te evangelisch vinden. De man heeft lang haar. Maar dan vraag ik: „Ken je zélf Jezus Christus al persoonlijk?”

Vooral tijdens ontspannende activiteiten vertellen jonge mensen over hun lief en leed. „Vorig jaar hebben we een klipper gehuurd. Tijdens de vaartocht ontstonden er mooie gesprekken. Ik merk dat nogal wat reformatorische jonge mensen niet altijd een positief zelfbeeld hebben of dat ze eenzaam zijn. Dit soort thema’s behandelen sommige sprekers ook op onze avonden.”

Mede doordat tal van kerken ook activiteiten voor twintigers zijn gaan organiseren, nam het aantal bezoekers van Kom Ook af. „Maar gelukkig zitten er nog geregeld 280 mensen in de zaal. Vroeger trok Kom Ook volle zalen met een diapresentatie. Nu komen mensen daar nauwelijks nog voor. Jongeren zijn kritischer. Ik moet telkens een originele spreker zien te vinden.”

De Rijssense houdt het Kom Ook-schip haast in haar eentje varend. Kom Ook kent geen bestuur. Is dat wel verstandig? Ten Hove, die in deeltijd werkt als media-adviseur (advertentieverkoop) bij de Erdee Media Groep in Apeldoorn: „Het voordeel is dat ik bij de keus van sprekers niet allerlei overleg met anderen hoef te voeren. Maar ik merk de laatste tijd wel dat het werk voor Kom Ook me af en toe te veel wordt. Het zou fijn zijn als ik meer hulp krijg.”

Bosshardt

Wat is voor Ten Hove een hoogte­punt in al die jaren? „Ik vind het fijn als een volle zaal naar een mooie lezing luistert. Over bijvoorbeeld christenvervolging, Israël of gebedsgenezing. Mooi was de avond met toenmalig majoor Bosshardt van het Leger des Heils. Een bijzondere vrouw. Ik heb haar nog op het toilet geholpen.”

Een dieptepunt? Geëmotioneerd: „In 1999 is mijn broer op 24-jarige leeftijd overleden. Hij was in Rijssen passagier in een auto die tegen een boom is gereden. Vijftien jaar daarvóór had ik ook al een broer verloren. Ook hij was met zijn auto tegen een boom gereden. Na het ongeval in 1999 overwoog ik te stoppen met Kom Ook. Ook al omdat een van mijn helpers uit die tijd, RD-collega Rens Vogelaar, afscheid nam van Kom Ook. Ik ben toch doorgegaan en heb Gods hulp mogen ervaren. Ik wil jongeren blijven meegeven dat ze bereid moeten zijn om God te ontmoeten. Je kunt ieder moment sterven.”

„Houd binding met twintigers uit refokring”

Directeur Kees van Vianen van het Landelijk Contact Jeugdwerk (LCJ), een jongerenorganisatie in de Christelijke Gereformeerde Kerken, waardeert organisaties als de Kom Ook Groep „heel positief.” „Ik heb veel respect voor oprichter Annet ten Hove. Ze organiseert zinvolle activiteiten voor oudere jongeren. Het is belangrijk dat we ook als kerken binding houden met twintigers. Voor je het weet, zijn ze weg. De duivel zit niet stil. We moeten jongvolwassenen de mogelijkheid bieden om in contact te komen met leeftijdsgenoten uit eigen kring. Tijdens bezinningsavonden of ontspannende activiteiten. En waar kun je beter je partner ontmoeten dan bij zo’n gelegenheid?”

Binnen het LCJ merkt Van Vianen dat er onder twintigers „grote behoefte” is aan contact met leeftijdsgenoten. „Eens per jaar organiseren we een conferentie voor 23-plussers, waar ook mensen van buiten de Christelijke Gereformeerde Kerken welkom zijn. Die conferentie, waar plaats is voor ruim honderd mensen, is altijd meteen volgeboekt.”

Onder reformatorische singles die bijvoorbeeld eind twintig zijn, leeft „eenzaamheid”, signaleert Van Vianen. „Voor menigeen is het best een probleem om op zo’n leeftijd nog zonder partner door het leven te gaan. Dat leidt tot vragen, ook op geloofsgebied. Binnen het LCJ overwegen we in de toekomst een speciale singleconferentie te organiseren. Dan gaat het over vragen als: Ervaar je Gods leiding in je leven? Hoe vul je je leven als alleen­staande in?”

Activiteiten voor jongvolwassenen

In reformatorische kring bieden tal van organisaties op met name zaterdagavond bezinnende en ontspannende activiteiten voor jongvolwassenen. Naast de Kom Ook Groep zijn dat onder meer:

• De Bosrandclub (locatie: Wekerom)

• Stichting Jij daar! (meerdere locaties, waaronder Doorn)

• Samen Uit (Zeist)

• Bezinningsavonden Zeeland (Goes)

Ook diverse reformatorische kerken organiseren activiteiten voor jong­volwassenen.

Klik hier voor een video.