Op zoek gaan naar „gemeenschappelijke argumenten” is beter dan vervallen in reflexdenken van wij tegen de rest, betoogde SGP-partijleider Van der Staaij woensdagavond tijdens een lezing voor het CSFR-dispuut Sola Scriptura in Utrecht.

Als voorbeeld noemde Van der Staaij de discussie over abortus. Onlangs was hij op bezoek bij de JOVD, de jongerenafdeling van de VVD. Hij merkte dat deze jongeren onbevangen staan in het gesprek over het begin van het leven.

De SGP’er zag ook hoopvolle tendenzen in het prostitutiedebat. Bij diverse partijen in de Tweede Kamer, christelijke en niet-christelijke, is er sprake van afkeer tegen de vele misstanden in de seksbranche. Gezamenlijke inspanningen van partijen hebben onder meer geleid tot de komst van uitstapprogramma’s voor prostituees, aldus Van der Staaij.

Hij verwees verder naar de discussie over euthanasie. „Als mensen naar eigen inzicht een einde kunnen maken aan hun leven, kan de overheid het leven van kwetsbare burgers niet meer voldoende beschermen. Er zijn tegenwoordig ook seculiere denkers die daar beducht voor zijn.”

In Nederland is sinds 2002 de euthanasiewet van kracht. Met de zorgvuldigseisen die in deze wet zijn opgenomen wordt in Nederland aldus Van der Staaij steeds ruimer omgesprongen.

In een documentaire over de Levenseindekliniek die maandag op tv werd uitgezonden werden drie patiënten gevolgd met een euthanasiewens die uiteindelijk werd ingewilligd. Van der Staaij noemde de documentaire „verschrikkelijk.”

Een van de drie patiënten was een 100-jarige vrouw die kampte met een optelsom van ouderdomskwalen, rouwde om het verlies van haar zoon en haar leven als voltooid beschouwde. De dood was voor haar de enige oplossing. Is dat het goede leven; het is mooi geweest en dan kunnen we er vanuit onze zelfbeschikking een punt achter zetten?” vroeg Van der Staaij zich af. „Of is er sprake van een kwaad, het kwaad van de eenzaamheid en het van geen betekenis meer zijn, en moet de samenleving zich schamen?”

Jaarthema van de CSFR Utrecht is ”De zoektocht naar het goede leven”. Van der Staaij sprak over ”Het goede leven en de wet”. God liefhebben boven alles en je naaste als jezelf noemde hij het belangrijkste beginsel bij het zoeken naar het goede leven. „Dat helpt je, ook als je treurig bent.”

Documentaire kliniek verontrust experts

Diverse deskundigen hebben hun verbazing geuit over de recente documentaire waarin artsen van de Levenseindekliniek met een camera worden gevolgd.

De artsen raken in gesprek met drie patiënten met een euthanasiewens, die uiteindelijk wordt ingewilligd. Een van de drie leed aan een van de zeldzaamste vormen van dementie, ook wel primaire afasie genoemd. Patiënten die aan deze aandoening lijden, krijgen in toenemende mate problemen met het herkennen van woorden, objecten en gezichten. Hun uitdrukkingen worden steeds abstracter, waardoor normale communicatie vrijwel niet meer mogelijk is.

De regionale toetsingscommissie euthanasie oordeelde dat de arts in kwestie zich bij het inwilligen van het euthanasieverzoek van deze patiënte aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen had gehouden. In een opiniestuk in het Reformatorisch Dagblad plaatst hoogleraar cognitieve neurowetenschap V. A. Lamme, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, donderdag een kanttekening bij dat oordeel. Hij is van mening dat arts en commissie zich in te sterke mate hebben laten leiden door de schriftelijke wilsverklaring die de patiënte vier jaar voor haar overlijden had opgesteld.

Ook bij dr. E. Kompanje, als klinisch ethicus verbonden aan het Erasmus MC in Rotterdam, roept een aantal zinsnedes in het gepubliceerde oordeel van de toetsingscommissie vragen op. Zo is volgens de commissie aannemelijk gemaakt dat de patiënte niet meer zelfstandig „simpele huishoudelijke taken” kon uitvoeren. Strookt dat met de beelden uit de documentaire? aldus de ethicus. Elders in het verslag staat te lezen dat de patiënte vragen van een onafhankelijke arts-consulent die een second opinion moest geven „in opvallend heldere bewoordingen” beantwoordde. Zij zou op „een rustige, overtuigende manier” en „in vloeiende zinnen” hebben bevestigd dat zij niets meer kon en dood wilde. „Een wonderlijke frase”, stelt Kompanje, gegeven de diagnose van primaire afasie.

ChristenUnie en SGP hebben minister Schippers (VWS) gevraagd namens het kabinet een reactie te geven op de door Kompanje en Koppe geuite kritiek.