Binnenland

„Juliana, hoe is ’t met je moer?”

Prinses Juliana roerde in de pannen, at mee en droogde af. Drie Uddelse dames, bijna 90 jaar oud, herinneren zich de bezoeken van de prinses van de kookschool en de naaischool in het Veluwse dorp nog levendig. „Ze moest bij ons haar verlegenheid overwinnen.”

L. Vogelaar
29 March 2004 14:42Gewijzigd op 14 November 2020 01:05
Prinses Juliana (r.) ontmoette de Uddelse meisjes na zestig jaar weer, toen ze het dorp in 1992 bezocht. - Foto ANP
Prinses Juliana (r.) ontmoette de Uddelse meisjes na zestig jaar weer, toen ze het dorp in 1992 bezocht. - Foto ANP

Het Koninklijk Huis was begaan met Uddel. In het dorpje tussen bos en hei werd armoede geleden en de gezondheidsomstandigheden waren soms niet best. Koningin Wilhelmina bezocht de gezinnen van haar pachters en zette zich in voor de ontwikkeling van de dorpsbewoners. De vorstin kwam regelmatig in een auto met een oranje vaantje naar het dorp en samen met prinses Juliana gleed ze ook een keer in een arrenslee van Het Loo naar Uddel.

Juliana kwam als kind wel eens bij twee oude vrouwtjes in Uddel. Speciaal voor de prinses werd er dan een witte zakdoek over de stoof gelegd. „Zet daar je voetjes maar op, wicht”, zeiden de vrouwtjes. Ze informeerden ook naar de vorstin: „Hoe is ’t met je moer?” Koningin en prinses kwamen ook bij Jannetje van den Belt-Bosch, een kinderloze weduwe die bekendstond als een kind des Heeren en daar ook met de koninklijke bezoekers over sprak. Ze woonde in een oude boerderij, dicht bij de huidige begraafplaats.

Antje van ’t Slot, dochter van de boswachter van de Koninklijke Houtvesterij, liep mank. Op kosten van koningin Wilhelmina leerde ze naaien, zodat ze met lesgeven in haar onderhoud zou kunnen voorzien. De koningin betaalde het lesgeld voor de Uddelse meisjes.

Antje gaf haar lessen in de vroegere kampeerbarak van Prinses Juliana. De koningin deed die cadeau aan Uddel omdat ze zich zorgen maakte over de dorpsjeugd. De barak stond op de plaats van het huidige dorpshuis en in het gebouwtje werden tal van cursussen en andere activiteiten ontplooid. Koningin Wilhelmina liet er landbouw- en huishoudonderwijs geven.

Prinses Juliana kocht samen met de naai-juf de stoffen die ze in de lessen nodig had en betaalde die ook. Van tijd tot tijd nam ze een kijkje op de naaischool. „Juliana was heel bar schamerig, echt bleu, en er werd gezegd dat haar moeder haar naar Uddel stuurde zodat ze wat meer onder de mensen zou komen”, herinnert J. van Rhee-van de Kolk zich. „Onder de Uddelse meisjes komen was natuurlijk makkelijker voor haar dan bij stadse mensen. Antje opende de les altijd met zingen en gebed en Juliana moest ook een keer hardop bidden, om eraan te wennen. We lieten altijd onze werkstukken aan haar zien.”

H. van den Hoorn-de Bruin herinnert zich de bezoeken van de ”lekkersauto” aan Uddel: „Een oude dame die bij Het Loo woonde en contact had met de koningin, kwam dan van alles uitdelen. Die vrouw was invalide en bleef zelf in de auto zitten.”

Juliana bezocht ook de kookschool in de barak. „Dan hielp ze ons een beetje en proefde overal van. En ze wilde ook afdrogen”, zegt mevrouw A. Mouw. Een van de meisjes vond dat maar niets: een prinses aan de vaat. Maar Juliana stond erop dat ze mocht meehelpen. Toen kreeg ze de theedoek in haar handen geduwd: een kletsnatte.

Koningin Wilhelmina bezocht Geertje Hoekert in Uddel toen ze 100 jaar werd. Mevrouw Mouw was erbij. „Iemand vroeg aan de koningin of ze een foto mocht maken. Maar dat wilde ze niet, en dan gebeurde het niet ook. Ze zei niet waarom, maar ze zal haar kleren wel niet netjes genoeg gevonden hebben.”

In het oude theehuis bij het Uddelermeer hielden Wilhelmina en Juliana elk jaar een kerstfeestviering voor de meisjes van de kook- en naaischool. Mevrouw Van den Hoorn mocht er van haar ouders niet naartoe, maar langs een omweg kreeg ze toch een cadeau. „Een zilveren broche; die heb ik nog.” Mevrouw Mouw kwam er wel. „Er werd een verhaal voorgelezen en we zongen samen. Koningin Wilhelmina vond ”Heerlijk klonk het lied der eng’len” zo mooi.”

„We kregen chocola, een cadeautje en een cyclaam mee naar huis. Het was een hele belevenis voor ons, want we waren natuurlijk niets gewend”, zegt mevrouw Van Rhee. Tijdens een van de bijeenkomsten vertoonde koningin Wilhelmina dia’s van haar reis naar Alaska.

Op versierde boerenwagens trok de Uddelse jeugd naar Het Loo toen Juliana zich in 1936 verloofde. „We gingen dwars door het bos, over de heuvel Hoge Duvel, om bij het paleis naar de prinses en Bernhard te gaan zwaaien”, weet een Uddelse nog. „Ze had een wittige hoed op en een rossig pakje aan. En Bernhard lachte zo!”

Uddel vernoemde de muziekvereniging en de middelbare school naar Juliana. De prinses bezocht Uddel nog een keer op 24 april 1992 ter gelegenheid van het 1200-jarig bestaan van het dorp. Ze kreeg het eerste exemplaar van het jubileumboek overhandigd en opende de tentoonstelling ”Van vrogger tot noe”. „Toen heb ik haar voor het eerst in zestig jaar weer ontmoet”, zegt mevrouw Mouw. „Met anderen die vroeger op de naaischool en de kookschool zaten, zat ik bij haar aan tafel. En toen de anderen gingen lopen, zat ik er alleen met de prinses. Ze begon over de woningnood in Uddel en ik zei dat het zo jammer was dat er zo veel jonge mensen naar Nunspeet moesten om een huis te vinden. Juliana moest om twaalf uur weg, maar ze bleef veel langer. Ze kon heel niet wegkomen. Ze had een bijzondere band met Uddel.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer