Naar schatting kennen 6 miljoen Nederlanders het verschijnsel oorsuizen. Het geluid kan lichte irritatie veroorzaken, maar ook ernstige slaapproblemen en depressie. Een miljoen mensen heeft zo veel last van oorsuizen dat ze hulp zoeken. Bij een deel van hen leidt de tinnitus tot slaapproblemen, angst en zelfs depressies. Dezer dagen brengt de stichting Hoormij/NVVS het verschijnsel onder de aandacht in het kader van de Week van het Oorsuizen.

„Niets aan te doen”

Veel mensen die met oorsuizen bij de huisarts of kno-arts komen, krijgen te horen: „Niets aan te doen. Leer er maar mee leven.” Voor Olav Wagenaar is die boodschap te kort door de bocht. De klinisch neuropsycholoog, verbonden aan het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, specialiseerde zich in het ontstaan en de behandeling van oorsuizen (tinnitus) en overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis).

Het geluid zelf kan niet medisch worden behandeld, erkent ook Wagenaar in zijn boek ”Eerste hulp bij oorsuizen” (ISBN 978 94 91549 31 1; € 19,95). „Maar de negatieve gevolgen ervan kunnen wel worden teruggedrongen en daarmee ook de intensiteit van de klacht.”

Aan de hand van verhalen van patiënten legt de specialist uit hoe oorsuizen kan ontstaan, verergeren of juist verminderen. En geeft hij concrete handvatten hoe mensen met dit probleem kunnen omgaan.

Tinnitus ontstaat bij (langdurige) overbelasting van de hersenen, zo schetst de specialist. Voor die overbelasting zijn verschillende mogelijke oorzaken, en die factoren kunnen elkaar nog eens versterken.

Rumoerig

In de eerste plaats kan iemand gehoorproblemen hebben, als gevolg van natuurlijke veroudering of het jarenlang werken in een rumoerige omgeving. In de tweede plaats kunnen de mentale vermogens overbelast raken door psychologische factoren. Het evenwicht tussen belasting en draagvermogen is dan bijvoorbeeld zoek door een drukke, stressvolle baan, zorgen in het 
gezin of het verlies van een geliefde. In de derde plaats kan de lichamelijke fitheid en belastbaarheid meespelen. „Gehoor, lichamelijke en psychische gezondheid zijn daarom de 
drie terreinen waarop onderzoek moet worden gedaan voordat 
tot behandeling of begeleiding kan worden overgegaan”, aldus Wagenaar. „Er moet in ieder 
geval een keer met audiometrie en een bezoek aan de kno-arts worden gekeken of er geen 
sprake is van een onderliggende aandoening die wél behandelbaar is.”

Stress

Hoort iemand (iets) minder, dan kan een gehoorapparaat het oorsuizen verminderen. Komt er niets uit de gehoortest, dan kan de tinnitus samenhangen met psychische stress, weet Wagenaar. „Wanneer die langdurig aanhoudt of verder toeneemt, kunnen psychische spanningen tot uiting komen in lichamelijke ziekte 
of uitvalsverschijnselen. Hier-
voor zal een lichamelijk zwak-
ke plek moeten worden gevonden. Lichamelijk onverklaarde 
klachten van de zintuigen of 
spieren, zoals pijn, jeuk, oorsuizen en lichtflitsen, of algehele lichamelijke vermoeidheid komen dan ook zeer vaak voor bij iedereen die te maken heeft met langdurige onbalans tussen draagkracht en draaglast.” Hij voegt daaraan toe: „Dit zijn échte lichamelijke klachten, maar veroorzaakt door psychische overbelasting.”

Onderliggende oorzaken

Wagenaar constateert dat veel artsen onvoldoende oog hebben voor die onderliggende oorzaken van oorsuizen; ze behandelen die vervolgens ook niet. Ze stellen de diagnose, en zeggen dat er niets aan te doen valt. Het advies om maar aan het geluid te wennen, geeft veelal een gevoel van machteloosheid en werkt averechts, stelt de specialist. „Hierdoor ontstaat er (opnieuw) psychische stress en zullen de klachten eerder in ernst toenemen dan –door gewenning– naar de achtergrond verdwijnen. Vermindering van tinnitus en hyperacusis is wel degelijk mogelijk, mits de onderliggende oorzaken worden herkend en behandeld.”

www.weekvanhetoorsuizen.nl