In 2011 raakten drie opvarenden van de Arnemuidse garnalenkotter Nieuwpoort 28 vermist nadat hun schip bij Duinkerke voor de Belgische kust was omgeslagen. Ze zijn nooit gevonden. Een inzamelingsactie voor de familie van de vermiste vissers leverde zoveel op dat er geld over bleef. Er werd besloten dit geld te gebruiken voor een vissersmonument.

Cas Caljouw (56), Arnemuidenaar en eigenaar van de kotter ARM 25, wijst naar de vijf donkere zuilen die het herdenkingsmonument vormen. „Van de 96 vissers die sinds 1805 vermist raakten zijn er meer dan 50 nooit teruggevonden. Zij hebben geen grafsteen met hun naam erop. Het is goed dat er nu een plek in Arnemuiden is die hen terug brengt in de herinnering, een plaats waar nabestaanden kunnen herdenken en rouwen.”

Nieuwe slachtoffers

De namen van de 96 vissers staan op vier zuilen. De vijfde zuil is leeg. Caljouw: „Daar is ruimte voor namen van nieuwe slachtoffers. Hopelijk blijft deze blanco, maar ook als er nog namen van vermisten zijn vergeten, komen die op deze zuil te staan.”

De Nieuwpoort 28 sloeg op 1 maart 2011 om. Daarbij kwamen de 27-jarige schipper Christiaan de Ridder, zijn broer Mark (20) en zijn zwager Eric Tange (22) om. De drie zijn nooit gevonden. Caljouw: „Achter al de namen op het monument zit een wereld van emoties. Bijna elke familie in Arnemuiden heeft ooit wel iemand op het water verloren.”

Ook de Tweede Wereldoorlog eiste zijn tol. Op vislocatie Het Noorland in de Noordzee liepen op 29 mei 1946 twee gemotoriseerde hoogaarzen op een zeemijn. Zeven vissers, waaronder de broers Blaas en Lieven Siereveld van de ARM 3, lieten het leven. Lieven was pas 15 jaar. Caljouw: „Vader Jozias overleefde het drama, maar diens halfbroer Hendrik kwam ook om.”

De jongste verdronken visser die op het Arnemuidse gedenkteken staat, is Joos Mulder. Hij was 14 jaar toen hij op 22 mei 1878 op zee vermist raakte.

De komst van het zes ton wegende monument was een initiatief van onder meer de Stichting Nieuwpoort 28, die inwoners oprichtten na het drama met de garnalenkotter. Over enkele weken draagt de stichting het monument over aan de gemeente Middelburg, waar Arnemuiden onder valt.

Sobere bijeenkomst

Caljouw is het Oudheidkundig Museum Arnemuiden erkentelijk. Voorzitter Leen Schouls van dit museum heeft er samen met vrijwilligers enkele jaren over gedaan om de namen van alle vermiste vissers te achterhalen.

Het monument wordt niet officieel onthuld. Caljouw: „Aan een onthulling zit een feestelijk tintje. Dat zou niet gepast zijn. Het moet vooral een sobere, niet een uitbundige bijeenkomst worden.” Na onder meer Breskens, Katwijk, Scheveningen, Urk en IJmuiden heeft nu ook Arnemuiden zijn eigen herinneringsplek voor de vissers die niet terugkeerden. Oud-visser Van de Gruiter (81) uit Arnemuiden vindt het „zuiver en goed” dat het gedenkteken er nu is. „Het past bij dit plaatsje”, zegt hij. „Er zijn te veel mensen omgekomen. ’s Maandags weggegaan en nooit meer teruggekomen. Gebleven in dat water.”

Toch gebeurt er soms een wonder. Vorig jaar zomer sloeg de Arnemuidse visser Robbie van Belzen op zee overboord. Hij lag enkele uren in het ijskoude Noordzeewater voordat hij werd gered. „Het is dan zaak dat je je heel erg rustig houdt”, aldus Caljouw. En dat heeft Van Belzen gedaan. Caljouw: „Hij heeft het niet breed gehad. Hij heeft geworsteld met het water.”

De herdenking begint zaterdag om 11.00 uur op de nieuwe begraafplaats. Na een korte toespraak door wethouder Aalberts worden de namen van de vissers opgelezen. Aansluitend is er een minuut stilte en worden er kransen gelegd.