„Ze zullen me vast geen kaartje terugsturen”
Een grote foto van prinses Juliana bepaalt het beeld op de tafel waar een pen en wat condoleancepapieren liggen. De stoel is uitnodigend naar achteren geschoven voor de bezoeker die het condoleanceregister in het stadhuis van Middelburg wil tekenen. Maar bezoekers zijn er nauwelijks op deze woensdagmorgen. „Toen Fortuyn vermoord was, kwamen er veel meer mensen tekenen”, verzekert een medewerkster van de gemeente.
Welgeteld hebben sinds maandagochtend niet meer dan 65 mensen het register getekend. C. J. van de Slikke uit Middelburg is een van hen. Hij schrijft dat hij nog dierbare herinneringen heeft aan de dag in 1947 waarop hij samen met prinses Juliana een boom plantte op het Bolwerk in Middelburg. „Nog altijd ga ik naar de boom om de kastanjes in mijn zak te steken. Nooit zal ik vergeten hoe u daar met een schop in uw handen stond. Goede reis en… plant maar veel bomen.”
Het planten van een boom op het Bolwerk vormde een onderdeel van de Boomplantdag. Na de Tweede Wereldoorlog was het pas weer in 1947 mogelijk zo’n dag te houden. In de oorlog waren de dijken van Walcheren gebombardeerd om zo het gebied onder water te zetten. Het droogmalen van Walcheren begon in 1944 en was pas in 1946 voltooid.
Bij de balie van publiekszaken komt intussen een medewerker van het naastliggende Zorgcentrum Sint Willibrord een stapel condoleancepapieren halen. „Veel bewoners van ons tehuis zijn slecht ter been, maar willen toch graag tekenen”, zegt hij.
Even later staat in de hal bij de koffiekamer -waarin de bewoners zich intussen verzameld hebben om de verjaardag van een 90-jarige medebewoonster te vieren- te midden van vele slordig geparkeerde rollators een tafeltje met condoleancepapieren. Vrijwilligers zoeken nog naar een foto van prinses Juliana.
De Middelburger Suurland (80) tekent als eerste. „Ja, ik ben erg koningsgezind. Juliana was een edele en sociale vrouw. Beatrix is wat afstandelijker. Die lijkt wat dat betreft meer op Wilhelmina, vind ik. Ik vind het trouwens geweldig dat een vrouwelijke predikant de rouwdienst leidt. Dat past helemaal bij deze tijd. Ik ken mensen die niet naar de kerk gaan als er een vrouwelijke predikant is, maar daar kan ik met mijn verstand niet bij.”
De man van de Middelburgse De Lange-Valkier (89) gaf Juliana ooit persoonlijk de hand. „Daar ben ik erg trots op. Mijn man was aannemer van een project dat de koningin opende.” Zelf zag ze Juliana toen die na de watersnoodramp in 1953 een bezoek bracht aan Zeeland. „Het was een heel lief mens die zich altijd erg betrokken kon tonen met persoonlijk leed van mensen.”
„Tja, ze zullen me daar vanuit Den Haag vast geen kaartje terugsturen, maar laat ik ook maar even een krabbeltje zetten”, grapt mevrouw De Waal-Neeve. „Puur uit meeleven.” Als jong meisje zag ze Juliana toen die op haar achttiende met haar moeder Wilhelmina en haar vader Hendrik op bezoek was in Middelburg.
De Middelburgse Wattel-de Dreu (84) noemt zichzelf koningsgezind. „Ik heb altijd de Vorsten gelezen en heb ontzettend veel spulletjes die met het koningshuis te maken hebben. Mijn eerste ervaring met de koninklijke familie was een heel goede. Koningin Wilhelmina kwam na de oorlog naar mijn toenmalige woonplaats Oostkapelle. Ze condoleerde familieleden van oorlogsslachtoffers uit Oostkapelle. Dat maakte zo’n indruk op me. Ik stond er gewoon bij! En Juliana vond ik ook geweldig. Ze was een vrouw met een sterke eigen mening.”
In Arnemuiden ligt een condoleanceregister in het wijkondersteuningspunt, vlak bij de hervormde kerk. „Er is deze morgen nog niemand geweest”, vertelt een medewerker. Een blik in de papieren leert dat in twee morgens nog geen twintig personen hebben getekend. „Tegenwoordig kun je natuurlijk ook via internet condoleren. Mensen hebben daar veel gemak van. En laten we eerlijk zijn: jongeren zie je hier nauwelijks, want die kunnen zich denk ik moeilijk een voorstelling maken van prinses Juliana. Bovendien denken veel mensen dat er slechts getekend kan worden in het stadhuis van Middelburg.”
Ongetwijfeld verwoordt mevrouw Schouls het gevoelen van veel Zeeuwen. Ze schrijft: „Zeker voor Zeeland is een bijzondere vrouw, koningin en prinses heengegaan. God zegene het huis van Oranje. Moge Hij wijsheid en kracht geven, in het bijzonder aan onze regerende vorstin, koningin Beatrix.”