Tot dusver werd gedacht dat het zikavirus niet gevaarlijk was voor mensen en alleen leidt tot voorbijgaande ziekteverschijnselen zoals koorts, huiduitslag, oogontsteking, gewrichtspijn en hoofdpijn. Artsen signaleren echter in de landen waar het zikavirus heerst ook een plotselinge golf van gevallen van het syndroom van Guillain-Barré.

De WHO telde van 1 december tot 6 januari 46 gevallen van het syndroom in El Salvador, tegen normaal gemiddeld 170 gevallen per jaar. Ook in andere Zuid-Amerikaanse landen waar door het zikavirus baby’s met microcefalie zijn geboren, hebben zich meer gevallen van het syndroom voorgedaan.

Wat is microcefalie voor afwijking?

Microcefalie (micro betekent klein, cefalie betekent hoofd) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. Kenmerkend is een te kleine omvang van de schedel en een niet volledige hersenontwikkeling. Microcefalie is meestal aangeboren (primaire microcefalie) en wordt veroorzaakt door veranderingen in het erfelijk materiaal, maar kan ook later ontstaan (secundaire microcefalie), bijvoorbeeld door infecties tijdens de zwangerschap.

Heeft microcefalie gevolgen voor de ontwikkeling van het kind?

Doordat de hersenen zich niet volledig hebben kunnen ontwikkelen, kan er sprake zijn van een verstandelijke beperking, maar dat hoeft niet. Sommige kinderen met microcefalie hebben een normale intelligentie, anderen kampen echter met een ernstige verstandelijke handicap. Veelal is er ook sprake van een vertraagde motorische ontwikkeling en aangeboren afwijkingen in andere orgaansystemen.

Er zijn vrij harde aanwijzingen dat het zikavirus in sommige gevallen kan leiden tot het Guillain-Barré Syndroom (GBS). Wat is dat voor aandoening?

GBS is een verlammingsziekte die tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het eerst werd beschreven door de Franse neurologen Guillain en Barré. Het is een aandoening van de zogeheten motorische zenuwen die vanuit het ruggenmerg naar de spieren lopen en van de gevoelszenuwen die van de huid, gewrichten en spieren naar het ruggenmerg gaan. GBS ontstaat door een verkeerde reactie van het afweersysteem op een infectie. Het immuunsysteem valt dan niet alleen de bacteriën of virussen aan, maar ook zenuwcellen.

De aandoening gaat gepaard met spierzwakte of verlamming en vaak ook met gevoelsstoornissen. De ernst van de ziekte varieert van lichte verschijnselen tot een tijdelijke volledige verlamming, ook van de ademhalingsspieren. Acht van de tien patiënten herstellen weer, al kan dat soms lang duren. Bij een minderheid krijgt GBS een chronisch karakter met blijvende verlammingen.