Oorzaak van de rustverstoring is de komst van een pantserinfanteriebataljon, 950 man, naar de Generaal Spoorkazerne. Na twintig jaar zullen er weer regelmatig pantservoertuigen oefenen op de hei. „In de jaren 80 waren het zware Leopard-tanks, nu komen er vooral de lichte YPR’s”, aldus legerwoordvoerdster C. Tanczos. De YPR-765 weegt 13,5 ton en kan op de weg 80 km per uur rijden. Op de Ermelose zandpaden kunnen de YPR’s met een topsnelheid van 60 kilometer per uur aardig wat stof doen opwaaien. Het pantserinfanteriebataljon gaat ook gebruik maken van het nieuwe Fennek-verkenningsvoertuig, dat dit kwartaal door de Landmacht ingezet is.

De groei van de Ermelose kazerne is een belangrijk onderdeel van de militaire operatie Nieuw Evenwicht. Tweeduizend militairen van legerplaats Seedorf moeten een plaats krijgen in Nederland omdat de kazerne in Duitsland wordt opgeheven. Daarnaast gaat de Prins Mauritskazerne in Ede dicht. Beide sluitingen maken onderdeel uit van de laatste bezuinigingsronde van Defensie.

In totaal gaan kazernes op de Veluwe 1500 militairen extra opnemen. De Generaal Spoorkazerne neemt er 950 voor haar rekening, een groei van 56 procent. De kazerne in Ermelo herbergt op dit moment het geneeskundig bataljon en een schoolbataljon. Verder zit er een opleidingscentrum. Die groepen zijn nu samen goed voor 1700 werknemers. De kazerne moet de helft groter worden dan ze nu is. Voor 12,5 miljoen euro komen er nieuwe kantoren, magazijnen en werkplaatsen. Verder wordt er voor 8,5 miljoen euro aan legeringsgebouwen bijgebouwd. Van die uitbreiding zal de bevolking weinig merken. Achter de defensiehekken liggen daarvoor nog ruim voldoende onbenutte vierkante meters.

Maandag presenteerde staatssecretaris Van der Knaap (Defensie) het grootscheepse verhuizingsplan, waarmee vrijwel elke Nederlandse kazerne te maken heeft, aan de Tweede Kamer. Het plan is om dit jaar al te beginnen met de uitbreiding. In 2007 moet de operatie afgerond zijn.

Ondertussen reageert de Ermelose gemeenschap met gemengde gevoelens op de komst van 950 militairen en hun pantservoertuigen naar het Veluwse dorp. Ondernemers in het dorp zijn er blij mee, campingeigenaren rond de Ermelose heide niet.

J. P. den Ouden is eigenaar van een van de zeventien campings rond de Ermelose hei. „Vroeger raasden er op 50 meter afstand regelmatig rupsvoertuigen voorbij”, aldus Den Ouden, ook bestuurslid van de Vereniging van Recreatieondernemers Nederland (Recron). „Vanwege stof- en geluidsoverlast heeft de gemeente toen een contract met defensie gesloten waarin het aantal oefeningen aan banden werd gelegd. Juist dit jaar is het contract opnieuw gesloten onder dezelfde voorwaarden, maar dit zal nu wel opengebroken worden.”

Niet alleen rupsvoertuigen, maar ook laagvliegende helikopters zorgen voor geluidsoverlast. „Regelmatig komen hier grote Chinooks en Apaches over. Boven het dorp mogen ze niet vliegen, maar boven de campings wel.”

Den Ouden vreest ook dat tankchauffeurs de natuur niet zullen ontzien. „Die jongens willen ook wel eens buiten de paden rijden en de voertuigen opstellen in de bossen. Dat is verboden, maar wie zegt er wat van?”

Uit een onderzoek in 1999 blijkt dat er op de Ermelose heide 38 soorten broedvogels voorkomen, waarvan er 7 op de rode lijst van beschermde soorten staan. Zo zijn de nachtzwaluw, de kneu, de roodborsttapuit, de geelgors, de torenvalk en de veldleeuwerik gesignaleerd. Andere aangetroffen beschermde soorten zijn de gladde slang, de hazelworm, de zandhagedis, het heideblauwtje en de tengere pantserjuffer. In de toekomst kan er dus een tengere pantserjuffer overreden worden door een stevig pantservoertuig.

Legerwoordvoerster Tanczos denkt dat het wel mee zal vallen met de overlast: „Maximaal 150 dagen per jaar zal er met rupsvoertuigen geoefend worden, hooguit met vijftien rupsvoertuigen tegelijk. Het gaat om individuele oefeningen of kleine groepen. De grootschalige oefeningen doen we in Polen en Duitsland.”

Toch maakt de secretaris van de stichting Schapedrift, D. N. de Vries Reilingh, zich zorgen: „De schaapskudde kon gerealiseerd worden omdat de heide minder gebruikt werd voor militaire oefeningen. Als er nu toch rupsvoertuigen gaan rijden, hebben de schapen daar behoorlijk last van.”

Voorzitter van de stichting Schapedrift is burgemeester Omta van Ermelo. Hij denkt niet dat de schaapskudde enige hinder van de militairen zal hebben. „Het college moet nog met defensie rond de tafel om duidelijke afspraken te maken over het gebruik van de heide als oefenterrein. Misschien moeten we het contract dat over anderhalf jaar afloopt, bijstellen. Staatssecretaris Van der Knaap heeft me beloofd dat er slechts een beperkte toename van oefeningen zal komen.”

Omta verwacht dat de uitbreiding van het aantal militairen op de Spoorkazerne een positieve impuls zal zijn voor de Ermelose economie. Hij benadrukt de hechte band die al jarenlang tussen Ermelo en defensie bestaat. „Het college heeft al tekeningen gezien van de nieuwbouw op het kazerneterrein. Ik verwacht dat er na de zomervakantie een begin gemaakt wordt met de bouw. Wij zullen ze niet onnodig ophouden.”