Stichting Present bestaat uit plaatselijke afdelingen die ter plaatse allerhande vrijwilligerswerk doen. De organisatie werd in 2005 opgericht en is sindsdien stormachtig gegroeid. Vorig jaar kwamen er nieuwe stichtingen bij in Ridderkerk en Nijmegen. Present is nu actief met 71 stichtingen die zich inzetten in 120 gemeenten.

Een deel van de groei heeft te maken met de hulp aan vluchtelingen. Maar vluchtelingen hebben niet alleen hulp gekregen, ze zijn ook ingezet als vrijwilligers. Gedetineerden hebben aan het eind van hun detentie zwakkeren in de samenleving een helpende hand geboden, zo vertelde Presentdirecteur Tiemen Zeldenrust.

Hij zei dat de plaatselijke afdeling in Groningen ervoor gezorgd heeft dat een groep gedetineerden een alleenstaande moeder kon helpen met het opknappen van haar huis. Dit bood hun de kans om te ervaren hoe het is om iets voor een ander te doen en hun plek in de maatschappij weer te vinden.

Zelf vrijwilliger

Present Apeldoorn zette vmbo’ers in voor allerlei activiteiten voor minderbedeelde Apeldoornse bewoners. Een van de hulpontvangers van de afdeling in Zwolle is zelf vrijwilliger geworden.

Het zijn drie voorbeelden hoe onverwachte partijen zich kunnen inzetten als vrijwilliger, vanuit hun eigen kracht. Dit sluit aan bij de boodschap van Jurjen ten Brinke, evangelist in Amsterdam, tijdens een workshop: „Elk mens heeft iets te bieden, en God zet mensen in om wonderen te verrichten.”

Tijdens die workshop lichtte Zeldenrust een samenwerkingstraject met Tear toe. Deze organisatie ondersteunt kerken om lokaal hulp te bieden. Tot nu toe gebeurt dat vooral in het buitenland. Tear heeft de samenwerking met Present gezocht om dat ook in Nederland te doen.

Onder de naam Umoja, saamhorigheid in het Swahili, worden kerken gestimuleerd om meer te doen in en met de maatschappij. Rond de eeuwwisseling is in Uganda en Kenia het Umoja­concept ontwikkeld om kerken 
en gemeenschappen te mobiliseren. Met behulp van een begeleider en een serie Bijbelstudies kunnen kringen nadenken over het zich inzetten voor de wijk, om daar later invulling aan te geven.

Kerk initiatiefnemer

„De kerk moet initiatiefnemer zijn in de samenleving”, aldus Ten Brinke. „Het is van belang om goed te doen zonder dubbele agenda. Zoals je nat wordt 
wanneer je in de regen loopt, zal de inzet van christenen in de maatschappij mensen beïnvloeden.”

Onkerkelijken kunnen eveneens worden ingezet, terwijl kerken op hun beurt kunnen leren van onkerkelijke vrijwilligers. „Door de hele kerk te zien als een netwerk van mogelijke vrijwilligers zal het bovendien gemakkelijker zijn voor ideële organisaties om een groep van enthousiaste mensen bij elkaar te krijgen om praktische hulp te bieden.”

Door deze aanpak van onderaf wordt de discussie vermeden uit welk potje iets gefinancierd moet worden en of de focus op diaconaal of op missionair werk moet komen te liggen, aldus de evangelist.

Actieve kerkleden

Het publiek reageerde positief, maar had wel wat opmerkingen. „Wordt er al niet genoeg gevraagd van een kleine groep actieve kerkleden?” „Hoe om te gaan met soortgelijke initiatieven die al lopen in kerken?”

Zeldenrust: „Umoja wil dit ondervangen door gemeenten in bredere zin te activeren, in plaats van de nadruk te leggen op een selecte groep. Het traject laat ook ruimte voor initiatieven die kerken zelf hebben opgezet, en gemeenten kunnen er hun eigen kleur aan geven.”

Anderen in de zaal wilden graag weten wat dit praktisch voor de vrijwilligers van Present betekent. Zeldenrust zei dat ze tijdens een plaatselijke kringbijeenkomst lokale problemen kunnen toelichten, en de deelnemers kunnen ondersteunen met praktische tips. Geert Jan van Dijk, manager bij Tear: „Kerken kunnen ook in onze tijd nog een groot effect hebben.”

André Rouvoet, voorzitter van Present, zei dat Present de brug kan zijn tussen formele en informele zorg. Present heeft volgens hem de kracht van de lokale stichtingen in de vluchtelingenproblematiek laten zien.