De Nederlandse eenheid van 135 man en zes Apaches wordt gehuisvest op de internationale luchthaven van Kabul. Van daar uit zijn de helikopters „zeven dagen per week en 24 uur per dag gedurende zes maanden inzetbaar,” vertelt detachementscommandant luitenant-kolonel Onno Eichelsheim woensdag op een presentatie op de vliegbasis Gilze-Rijen.

De opdracht is de internationale vredesmacht ISAF, bestaande uit Franse, Duitse en Canadese militairen, bij te staan in het bewaren van de vrede en veiligheid in een gebied van ruwweg 40 bij 75 kilometer rond de hoofdstad. Eichelsheim en zijn mensen kunnen worden ingezet voor het escorteren van andere helikopters, het bewaken van grondkonvooien en voor bijstandstaken als ISAF-militairen worden bedreigd.

Maar de meest intrigerende taak die de Nederlanders hebben gekregen zijn de nachtelijke patrouilles boven de bergen rond Kabul. De sensoren van de Apaches zijn bij uitstek geschikt om ’s nachts mensen en voertuigen op de grond waar te nemen. Het berggebied is voor ISAF een blinde vlek. Het is een ideale uitvalsbasis voor terroristen die raketten of mortieren op de stad willen afvuren.

De piloten zijn in Italië uitvoerig getrained in het vliegen op grote hoogte tussen de bergen. Laag over de bergen scheren is er niet bij. Het grootste gevaar voor de piloten komt van handvuurwapens en van schouderraketten. Daarom heeft Nederland de dure les die de Amerikanen hebben geleerd onmiddellijk ter harte genomen. Blijf zo veel mogelijk op grote hoogte en ga nooit stilhangen, ook niet als je moet schieten.

In Djibouti hebben de Apache-piloten drie jaar geleden tijdens de UNMEE- operatie in het grensgebied van Eritrea en Ethiopië uitgevonden hoe je het beste met de Apache schietend een duikaanval kunt uitvoeren. De Amerikanen hebben die techniek inmiddels overgenomen.

Maar van schieten zal het in Afghanistan niet snel komen. Het is ondenkbaar dat de Nederlandse Apaches worden ingezet om terroristen te liquideren, zoals de Amerikanen dat wel doen. „Wij hebben een heldere geweldsinstructie die iedereen volledig begrijpt. De luchtmacht heeft daar erg veel tijd in gestoken”, zegt Eichelsheim.

De geweldsinstructie is dan ook gebaseerd op een defensieve operatie, „ISAF is geen offensieve missie”, benadrukt hij. Wat hij mag doen als een van zijn helikopters in de bergen terroristen ontdekt met mortieren, wil hij niet zeggen. Maar het lijkt onwaarschijnlijk dat hij van de Canadese commandant van ISAF de opdracht zal krijgen de terroristencel uit te schakelen.

De vliegers verwachten vooral veel effect van de dreiging die er van de zwaarbewapende Apaches uitgaat. Het is voor ISAF ook belangrijk dat zij kunnen laten zien dat zij over de meest geavanceerde gevechtsmachines beschikken voor als de nood aan de man komt. Daarom neemt de eenheid ook alle wapens mee die er in de Apache kunnen.

Voor het geval een piloot pech krijgt of uit de lucht wordt geschoten en niet direct kan worden geholpen door zijn ’wingman’ beschikt ook hij over een geplastificeerde kaart waarop in twee talen, het Pastun en Dari, de lokale bevolking wordt verzocht hem te helpen. Waarschijnlijk kan de barmhartige samaritaan dan rekenen op een voor lokale begrippen flinke beloning.