Het materiaal is dan ook breed toepasbaar. Onder meer in minuscule en zeer accurate atoomklokken. Die maken bijvoorbeeld gps-navigatie mogelijk tot op de millimeter nauwkeurig; de nauwkeurigheid van gps is momenteel nog 1 tot 5 meter. Extreem nauwkeurige gps-navigatie brengt de inzet van autonome auto’s een flinke stap dichterbij.

Endofullereen bestaat uit koolstofatomen, net als grafiet uit een potloodpunt of een diamant. Maar in het geval van een fullereen zijn de koolstofatomen op een speciale manier aan elkaar verbonden. Een endofullereenmolecuul lijkt daardoor nog het meest op een voetbal of buckyball. Het deeltje wordt wel buckminsterfullereen genoemd, naar de Amerikaanse architect Richard Buckminster Fuller. Deze ontwierp bolvormige bouwwerken met dezelfde structuur als een fullereenmolecuul.

Kanker

In zo’n buckyballmolecuul kunnen andere deeltjes worden opgesloten, waaronder watermoleculen, metaalatomen, zouten en edelgassen zoals helium en neon.

Het is niet alleen een leuke uitdaging voor wetenschappers om te bewijzen dat een bepaald stofje opgesloten kan worden in een fullereenmolecuul; deze fundamentele wetenschap dient ook een praktisch doel.

Het is bekend dat bepaalde kankercellen gemakkelijk endofullerenen opnemen. Onder invloed van licht blijken ze zuurstof om te zetten in reactieve zuurstofradicalen, die de kankercel vernietigen. Zodra de toediening van licht stopt, absorberen de fullerenen de zuurstofradicalen, waardoor het omliggende weefsel gespaard blijft.

Veelbelovend

Deze veelbelovende behandeling is momenteel alleen toepasbaar bij kankercellen waar licht bij kan komen. Op termijn hopen wetenschappers haar ook geschikt te maken voor het bestrijden van dieper liggende kankercellen.

Wetenschappers van de Oxford University maken de veelzijdige endofullerenen in hun bedrijf Designer Carbon Materials. Het eerste beetje werd eind vorig jaar verkocht, meldde de nieuwswebsite ScienceAlert gisteren.

Antimaterie

Er is volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA slechts één stof die duurder is, en dat is de nog steeds niet ontdekte antimaterie. De NASA schat de waarde van deze exotische stof op 56.000 miljard euro per gram.