Hoe verhuis je een olifant? „Niet in optocht door het centrum van Emmen in ieder geval”, lacht Hanneke Wijshake, communicatie­medewerker van het Dierenpark Emmen. „Ze gaan gewoon in een grote kist en dan op een vrachtwagen.”

Na tachtig jaar sloot de dierentuin, voorheen bekend als het Noorder Dierenpark, zijn deuren. Althans, op de vertrouwde locatie. Eind maart opent het nieuwe park, Wildlands, dat krap 800 meter verderop ligt. De pels­robben en de zeeleeuwen zijn al een weekje eerder verhuisd, maar het grootste deel van de dieren gaat deze maand over.

Toonaangevend

Een uit de hand gelopen hobby, dat was het dierenpark toen Willem Oosting het in 1935 opende. Maar onder leiding van zijn dochter Aleid Rensen, die in 1970 aan het roer kwam, groeide het uit tot een toonaangevend dierenpark. Als een van de eersten hielden de Emmenaren dieren in een verblijf in plaats van in een kooi, en plaatsten ze verschillende soorten dieren bij elkaar. Met de opening van de vlindertuin, in 1985, kreeg Emmen zelfs de bijnaam Vlinderstad.

Maar door de locatie van het park, midden in het centrum van Emmen, waren er weinig uitbreidingsmogelijkheden. „We zitten hier ingesloten tussen het spoor, de winkels en de huizen.” Wijshake wijst naar de daken van de huizen die langs de omheining van het park tussen de bomen door te zien zijn. „Wij waren altijd een heel vooruitstrevend park, maar op een gegeven moment viel hier niet veel meer te ontwikkelen.” De bezoekers­aantallen begonnen terug te lopen, want er was weinig nieuws meer te zien in Emmen.

„De plannen om uit te breiden, waren er al tientallen jaren”, vertelt Wijshake terwijl ze door de vlindertuin wandelt. De locatie van het nieuwe park was deels al eerder in gebruik, het pinguïnverblijf was er tijdelijk gevestigd. „Alleen toen kwam de MKZ-crisis en hebben we niet doorgepakt. Toen de gemeente Emmen plannen maakte om het centrum te vernieuwen en duidelijk werd dat een nieuw park in die plannen paste, hebben we de knoop doorgehakt”, zegt Wijshake.

Dus is het afscheid nemen, deze laatste dag in het oude park. Ruim 2500 mensen zijn er voor gekomen. Terwijl de bezoekers zich tegoed doen aan oliebollen en chocolademelk spreekt Frankwin van Beers, algemeen directeur, het publiek toe vanaf het topje van de savanne.

Met een zweem van nostalgie vertelt hij over de bijzonderheden in de tachtigjarige geschiedenis van het park: de onderduikers die er in de oorlog verbleven, de opening van de vlindertuin en de ontwikkeling van een heuse olifantenkudde.

„Ik ben er trots op dat er zo veel bezoekers zijn gekomen om met ons het laatste uitzwaairondje door het park te maken”, zegt Van Beers. De dierenverzorgers en pluchen mascottes Nijla en Baboon gaan voorop. „Met een lach en een traan, net als ik.”

Het nieuwe park is opgedeeld in drie klimaatgebieden: Jungola, waar de jungledieren –olifanten, vlinders en apen– straks een plek vinden; Serenga, een woestijnachtige savanne voor onder andere de bavianen; en Nortica, het koudegebied waar de ijs­beren, pin­guïns en ratten komen te wonen.

Die indeling heeft wel tot gevolg dat het aantal diersoorten teruggaat van 300 tot 100. Maar dat klinkt erger dan het is, zegt Wijbren Landman, bioloog en persvoorlichter van het park. „Het aquarium komt bijvoorbeeld niet meer terug. Daar zaten een heleboel verschillende soorten vissen bij elkaar, als je dat optelt kom je al een heel eind.”

Naast die vissen komen ook de tijgers en de panters niet meer terug. „Die dieren passen niet specifiek in een van de drie klimaat­zones in het nieuwe park”, legt Landman uit. „En we willen alleen dieren die echt in die klimaten thuishoren. Dat betekent dat je sommige dieren moet wegstrepen, anders is het niet echt.”

Voor Gerben (17) en Cecile Jaspers (11) uit Den Haag is het een verrassing dat ze het park op de laatste dag bezoeken. „We wisten niet dat het ging sluiten, het viel me al op dat er zo veel televisiecamera’s waren”, zegt Gerben. „Vooral bij de ijsberen”, zegt zijn zusje. Een van haar lievelings­dieren trouwens. Nou ja, de olifanten waren ook leuk. En de ratten. „Nee, die stonken”, zegt haar broer. „Doe mij die apen met die rode billen maar.”

Themapark

Wildlands, dat in het voorjaar opengaat, kan volgens Wijshake het best worden omschreven als een themapark met dieren. Bezoekers kunnen met een bootje door de jungle varen en op safari over de savanne, waar de weg expres hobbelig is gemaakt zodat je flink door elkaar geschud wordt in de truck, net als in het echt. Ook kan de bezoeker naar shows waaraan dieren meewerken.

Voor de dieren zelf wordt het nieuwe park ook een hele verbetering. De leefomgeving lijkt meer op hun natuurlijke habitat en ze hebben flink wat extra ruimte. Het nieuwe park is ruim twee keer zo groot.

Maar eerst moeten ze verhuizen. De dieren worden getraind om rustig de kisten en containers in te lopen waarin ze straks vervoerd worden. Ze krijgen wat lekkers als ze erin staan, zodat ze merken dat er niets engs aan is. Toch blijft zo’n verhuizing stressvol voor de dieren. „Zonder meer”, zegt Landman. „Maar als ze wisten wat ze daar krijgen, gingen ze in gestrekte draf.”

Aan het eind van de dag wordt de poort van het dierenpark gesloten door de pluchen mascottes. Het echtpaar Nijkoops (80) heeft een plekje vooraan bemachtigd. Al ruim zeventig jaar bezoeken ze meerdere malen per jaar in het dierenpark. Het einde van een tijdperk, zo durven ze het wel te noemen. „Wij hebben al eerder met de kinderen afscheid genomen.”

De deur van het dierenpark is voorlopig op slot. Maar dat blijft niet lang zo. Nadat de burge­meester de sleutel in ontvangst heeft genomen, vertelt hij de bezoekers dat het park weer open zal gaan als stadspark, waar iedereen naar binnen kan. „Het dierenpark wordt een mensenpark.”