TOEN

Ik ben opgegroeid in Moskou en kom uit een typisch Sovjetgezin. Mijn vader is militair, mijn moeder leerkracht. Ik heb verder nog een broer. Hij is leerkracht, net als zijn vrouw. Zelf heb ik werktuigbouwkunde gestudeerd.

Zo’n vijftien jaar geleden kwam ik voor het eerst in Nederland. Een Russische vriendin uit Apeldoorn, getrouwd met een Nederlandse man, nodigde me toen uit. Wat me tijdens mijn eerste bezoek aan Neder­land opviel, was het feit dat mensen zich kleden hoe ze zelf willen. De vrijheid is groot. Je hoeft je niets aan te trekken van wat anderen van je uiterlijk vinden. Als je slordig gekleed over straat loopt, moet je dat zelf maar weten. In Rusland is dat anders.

Mijn vriendin uit Apeldoorn nodigde me vijf jaar geleden weer uit naar Nederland te komen, in verband met haar zwangerschap. Ik zou voor langere tijd gaan en had een visum voor drie maanden geregeld. In die periode leerde ik mijn man kennen: Jan Pieter uit Kampen. Hij is 33 jaar en werkt in de bouw. Hij liet me destijds verschillende plaatsen in Nederland zien, zoals Amsterdam, Deventer, Utrecht en Urk. Vorig jaar zijn we getrouwd. In 2012 kreeg ik een verblijfsvergunning voor een jaar, in 2013 een verblijfsvergunning voor vijf jaar.

Ik wilde zo snel mogelijk Nederlands leren. Mensen kunnen Engels best volgen, maar toch gaat de communicatie dan minder makkelijk. Daarom besloot ik alleen Nederlands te praten. In de supermarkt stond ik soms woorden te hakkelen. Ik voelde me net een meisje van vier jaar. Ik heb in Nederland opnieuw mijn rijbewijs moeten halen. Dat ging gelukkig redelijk snel, met tien lessen in Emmeloord.

NU

Op het stadhuis in Kampen ben ik dinsdag tot Nederlander genaturaliseerd, samen met nog enkele tientallen buitenlanders. Onder hen waren volgens mij ook vluchtelingen. Het was een feestelijk moment op het stadhuis. Een muziekgroepje met een digitale piano trad op. We hebben een couplet van het Wilhelmus gezongen. Binnenkort mag ik mijn Nederlandse paspoort ophalen. De vijfjarige verblijfsvergunning uit 2013 is overbodig geworden. Ik houd ook mijn Russische paspoort. Rusland is mijn moederland, Nederland mijn vaderland.

Afgelopen zomer merkten mijn man en ik hoe vervelend het was dat ik toen geen Nederlands paspoort had. Op vakantie in Thailand werden we beroofd. We maakten een tochtje op een tuktuk, een soort overdekte motorfiets op drie wielen. Iemand op een langsrijdende motor greep de rugzak van mijn man. Toen waren we niet alleen onze foto­apparatuur, maar ook onze paspoorten kwijt. Jan Pieter kon natuurlijk in Nederland een vervangend paspoort krijgen, maar ik moest naar Rusland vliegen voor een ander paspoort.

In Nederland is alles veel georganiseerder dan in Rusland. Zo hebben de meeste Nederlanders een paar containers voor verschillende soorten afval.

Hier accepteren burgers veel meer het ”nee” van de overheid. Na een nee doen Nederlanders meestal geen pogingen om alsnog een ja te krijgen. Bijvoorbeeld als het gaat om het krijgen van een bepaald document van de gemeente. In Rusland gaan mensen gerust de kamer van een bepaalde ambtenaar in 
om op hem in te praten. In Nederland lukt je 
dat nauwelijks. In het stadhuis kom je als burger slechts tot aan de balie. Vaker dan in Rusland doen mensen in Nederland wat ze beloven: afspraak is afspraak.

In Rusland bezocht ik af en toe samenkomsten van de Russisch-Orthodoxe Kerk. Mijn man en ik zijn nu verbonden aan de evangelische zendingsgemeente Luctor et Emergo, die in Oldebroek en Elburg samenkomt. Het is een hedendaagse gemeente, je kunt bijvoorbeeld de tekst van liederen volgen op een groot beeldscherm. In Rusland ging het er anders aan toe. De voorganger praat daar vaak op zangerige en snelle toon en gebruikt oude Russische woorden. Ik kon dat niet altijd volgen.

STRAKS

Ja, er zijn veel verschillen tussen Rusland en Neder­land. Ik denk bijvoorbeeld aan het vieren van verjaardagen. Hier krijg je aan het begin van de visite gebak, in Rusland aan het eind. In Rusland toasten we op de jarige, in Nederland gebeurt dat veel minder. Grappig is dat in Nederland Koningsdag bestaat. Al die vlaggen en al die spelende kinderen vind ik mooi.

Wat ik vind van het homohuwelijk in Nederland? Heel gevoelig, dat onderwerp. Een homohuwelijk is iemands eigen keus. De Nederlandse overheid accepteert dat en staat dat toe. Ik wil geen mensen discrimineren. Ik begrijp ook dat er in kerkelijke kringen bezwaren leven tegen het homohuwelijk. In Rusland is de tijd niet rijp voor het homohuwelijk.

Wat ik vind van het westerse beeld dat Rusland een corrupt land is en president Poetin een dictator? Ook dat is een gevoelig punt. Aan de ene kant is dat beeld terecht, maar er valt meer te zeggen. Nederland wordt wereldwijd gezien als land van drugs en prostitutie, maar er valt toch ook een andere kant van Nederland te vertellen? Ik vind Poetin de juiste man voor Rusland. Hij is in staat een groot land in moeilijke economische omstandigheden te leiden.

Hoe mijn toekomst eruitziet? Ik heb nog maar een paar dagen werk bij PostNL en ben op zoek naar ander werk, bijvoorbeeld in een admi­nistratieve functie. Het is lastig om als werktuigbouwkundige een baan te vinden. Het is belangrijk om aan de slag te zijn. Ik werk als vrijwilliger in het Ikonenmuseum in Kampen. Er worden bijvoorbeeld Russische iconen tentoongesteld. Dat voelt voor mij als thuiskomen.