Het gaat bijvoorbeeld om het citeren van de Koningin tijdens gesprekken met de pers zoals die tijdens staatsbezoeken plaatshebben.

Meereizende journalisten krijgen dan vooraf van de Rijksvoorlichtingsdienst te horen dat zij de antwoorden niet mogen citeren, maar wel aan de vorstin mogen toeschrijven. De journalist is dan verantwoordelijk voor de weergave. De onder ministeriële verantwoordelijkheid vallende Koningin lijkt daardoor enigszins beschermd, de voor haar verantwoordelijke premier ook. Die kan, met haar, namelijk in lastig vaarwater komen als de vorstin iets zegt wat niet met het beleid strookt.

GroenLinks stelt blijkens haar schrijven vast dat de Koningin wel wijzer is. Van ”er iets uitflappen” is bij de Koningin sinds haar aantreden in 1980 amper sprake geweest. „En het lijkt uit de tijd dat het staatshoofd op deze wijze beschermd dient te worden. Handhaving van de regel zal niet alleen de frustratie bij de media verder doen oplopen, maar maakt het ook voor kamerleden moeilijk een parafrasering van de woorden van het staatshoofd te duiden en te bepalen of de ministeriële verantwoordelijkheid in het geding is.”

De fractie verwijst naar het meest recente staatsbezoek, dat aan Thailand in januari. De koningin antwoordde toen op een vraag: „Ik heb geen last van satire, ik heb last van u.” De eerste zes woorden werden door sommige media breed uitgesponnen: de Koningin zou premier Balkenende en minister Donner in hun hemd hebben gezet, omdat die eerder hadden gesteld dat satires over onder meer het Koninklijk Huis niet uit de hand mogen lopen.

Minister Bot van Buitenlandse Zaken, als ministerieel verantwoordelijke aanwezig bij het gesprek in Bangkok, greep tijdens een persconferentie enkele dagen later een vraag over de zaak met beide handen aan om de kwestie af te zwakken. „De Koningin zei tegen de pers: „Ik heb er geen last van, ik heb last van u.” Dat grapje is misschien wel sneller bewaarheid dan ze zelf heeft gedacht”, aldus de bewindsman. Hij wees er ook op dat prins Willem-Alexander de opmerking van zijn moeder ook al meteen had gerelativeerd met het gekscherende: „Wij mogen ook grapjes maken!” Tussen de Koningin en de premier zou zelfs geen enkel verschil van mening over satires bestaan.

Niet alle journalisten houden zich overigens aan het citeerverbod. Er zijn er die hier en daar een woordje of een zinnetje tussen aanhalingstekens zetten. Anderen hebben echter totaal geen moeite met het overbrengen van het gesprek met de Koningin zonder aanhalingstekens.

Wat allang aan de laars wordt gelapt, is dat het gesprek alleen over de reis zou moeten gaan. Geen journalist heeft immers iets aan de mededeling van de Koningin dat zij Thailand zo prachtig vindt. Daarentegen zijn er tal van zaken van de vorstin te vernemen die wel journalistiek interessant zijn. De gelegenheid daartoe doet zich eigenlijk alleen tijdens de pakweg twee staatsbezoeken per jaar voor. Actuele vragen zijn voor de Koningin dan ook meestal geen verrassing meer.