Maandag wordt die gebeurtenis herdacht in de Portugese Synagoge van Amsterdam, en ook in de Hollandsche Schouwburg in de hoofdstad. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam voert daarbij het woord.

Maar zondag is er een alternatieve herdenking bij het monument voor het Joods Verzet, vlak bij het Amsterdamse stadhuis. Die herdenking wordt georganiseerd door het Platform Stop Racisme en Uitsluiting. Dat is niet voor het eerst: al jaren organiseert deze club –vroeger Nederland Bekent Kleur– een herdenking van de Kristallnacht.

Nieuw is wel dat Israël er in die herdenking van langs krijgt. Dat gebeurt door het uitnodigen van de Palestijnse Israëlische Haneen Zoabi. Zij is lid van de Knesset, het Israëlische parlement. Ze zal spreken over „de Israëlische discriminatie van Palestijnen”, heeft het platform al aangekondigd.

Taboe

Het platform erkent dat met die openlijke kritiek op Israël tijdens de Kristallnachtherdenking een „taboe” doorbroken wordt. „Gelet op de actualiteit is het nu onvermijdelijk ook het racisme in Israël ter sprake te brengen”, zo verdedigt de organisatie haar keuze.

Zoabi komt op een felle manier op voor de rechten van Palestijnen. Activisme schuwt ze niet. Ze was een van de mensen die meevoeren tijdens de Gaza Flotilla van 2010, die de Israëlische blokkade op zee voor Gaza wilde doorbreken.

Israël greep in, waarbij verschillende doden vielen.

Zoabi is verder bekend van haar reactie op de ontvoerders van drie Joodse tieners, vorig jaar. Die tieners werden vermoord. Zoabi weigerde de schuldigen „terroristen” te noemen.

Ze omschreef hen als „wanhopige mensen”, hoewel ze erbij aangaf hun methodes niet te delen.

Maarten Jan Hijmans van het platform dat de herdenking organiseert, noemt Zoabi desgevraagd „vanzelfsprekend niet antisemitisch. Wij willen met klem vatstellen dat Haneen Zoabi op geen enkele manier terreur steunt of ooit gesteund heeft.”

Op zijn blog noemt hij de komst van Zoabi „een lakmoesproef.” „Een Koerd, een Tibetaan, het zou misschien nog wel kunnen. Maar zodra een Palestijnse wordt uitgenodigd is de wereld te klein en worden de meest smerige beschuldigingen geuit.”

De organisatie die de officiële Kristallnachtherdenking houdt, het Centraal Joods Overleg (CJO), maakt zich zorgen over dit uitnodigingsbeleid. Ron van der Wieken, voorzitter van het CJO, zei in Het Parool: „Wat wij straks gaan horen is een echo van wat wij hoorden in de Kristallnacht: haat tegen alles wat Joods is.”

De Joodse gemeente in Den Haag noemde het geluid van Zoabi zelfs antisemitisch en sprak over „haat tegen Joden” – iets wat Hijmans scherp verwerpt.

Dat beeld wordt echter niet minder door de mensen die aangeven te zullen komen. Onder hen is Youness Ouaali, een restauranteigenaar uit Bussum die vorige maand opriep om Israëlische toeristen in Nederland te mishandelen. Ook het islamitische Haagse raadslid Van Doorn, die eerder voor de PVV werkte, zal van de partij zijn. Het oorspronkelijke doel, de herdenking van Joden, lijkt daarbij voor hem totaal ondergeschikt. „Steun de Palestijnse vrijheidsstrijd en kom naar de alternatieve Kristallnachtherdenking”, twittert hij.

Maarten Jan Hijmans van het organiserende platform zegt desgevraagd dat er „uiteraard” geen Joden in diskrediet worden gebracht „en zelfs de staat Israël niet”, vindt hij. Tegelijk geeft hij aan dat Palestijnen in Israël worden gediscrimineerd.

Pro-Palestijns

Daarmee wordt de trend om de alternatieve herdenking vooral pro-Palestijns in te kleden, versterkt. Die trend heeft, hoewel nooit zo duidelijk als dit jaar, overigens oude papieren. Al in 2000 leek de bijeenkomst anti-Israëlisch te worden, toen een spreker kritiek op Israël leverde. Hij werd toen van het podium gehaald.

Verder komen er in de achterban van het Platform Stop Racisme en Uitsluiting tal van anti-Israëlische activisten voor, verbonden aan onder meer de Internationale Socialisten.

Vorig jaar was er opnieuw gedoe. Op het nippertje werd voorkomen dat de scriba van de Protestantse Kerk, dr. A. J. Plaisier, zou spreken op de alternatieve Kristallnachtherdenking.

Feit is dat de twee verschillende herdenkingen in Amsterdam op die manier een totaal verschillende inhoud en uitstraling hebben gekregen. De Kristallnacht is een nieuw sjibbolet geworden.