Zijn vijftigjarig ambtsjubileum noemt ds. Van Amstel „een belevenis en een wonder.” „Johannes de Doper, toch de grootste in het Koninkrijk der hemelen, werd aan het begin van zijn dienstwerk al onthoofd. Ik mocht een halve eeuw dienen. Het is een wonder dat ik niet ben geschorst, niet ben afgezet, niet ben losgemaakt van de gemeenten. Dat is allemaal niet aan mij te danken. De Heere Jezus kon zeggen: „Het is volbracht.” Dat kunnen wij nooit zeggen, want wij hebben helemaal niets volbracht. Wat ik wel gedaan heb is: met de liefde van mijn hart de kerk van Christus dienen. Het heeft mij vijftig jaar vreugde gegeven.”

Driemaal preken

De predikant is 79 jaar, maar nog kwiek, fit en gezond. „Dat is ook al zo’n wonder. Ik zit dynamisch in elkaar, zo heeft God mij geschapen. Mijn moeder werd maar 49 jaar, mijn schoonzusje maar 24 jaar, mijn schoonvader maar 50 jaar. En ik mag zondags nog steeds preken, tweemaal, soms wel driemaal. Dat is geen prestatie, maar een gave van Boven.”

Jan Van Amstel zou, net als zijn vader, het zakenleven ingaan. „Totdat de Heere mij op een zekere zondag onder een preek van ds. J. G. van Minnen riep tot het predikantschap. Ik was toen nog maar 15 jaar, maar het kruideniersleven was voor mij voorbij. Een dag later vertelde ik aan mijn moeder, een Godvrezende vrouw, dat ik dominee moest worden. Ze zei: „Jongen, weet je dat wel zeker? Als je ’t niet zeker weet, gaat een blinde een blinde leiden en dan vallen ze beiden in de put.” En ze zei er stilletjes achteraan: „Jan, hier heb ik nu al vanaf je geboorte om gebeden.””

Ds. Van Amstel behoort „met hart en ziel” tot de Christelijke Gereformeerde Kerken. „Ik ben een volbloed CGK’er. Wie een betere kerk weet, mag het zeggen.”

Flanken en liggingen

Dan, bescheidener: „Nee, nee. Beter gezegd: Alle kerken zijn in nood, ook de CGK. Wat ik altijd geprobeerd heb, is me niets aan te trekken van flanken en liggingen. Ik wil het volle Evangelie brengen naar alle kanten, kijk niet naar links en niet naar rechts, maar zie hogerop, naar wat God vraagt dat ik preken zal. Ik moet iedere preek straks voor Hem kunnen verantwoorden. Met dat alles voel ik mij echt een Bewaar het Pander, ben voluit christelijk gereformeerd en helemaal evangelisch. Als iemand dat allemaal niet begrijpt, dan kan ik daar niets aan doen.”

Graag werkt ds. Van Amstel mee aan allerlei interkerkelijke initiatieven. Zijn credo is: „Om vriend en broed’ren spreek ik nu: de vrede zij en blijv’ in u.” „We moeten allemaal, van welke kerk we ook zijn, dezelfde les leren: „O God, wees mij de zondaar genadig.” Alleen bij dát gebed kunnen we elkaar vinden. Het is een zegen dat verschillende kerken met elkaar in gesprek zijn, maar we leiden allemaal aan hetzelfde euvel: „Wíj doen het ’t beste en ík weet het beter.” Het zal een wonder zijn als er in Nederland nog een kerk overblijft, maar ik kijk niet naar de kerk, maar naar de Koning van de Kerk. Hij houdt Zelf Zijn Kerk in stand en zal Zelf Zijn werk voleinden.”

Schuldenaar voor God

Ds. Van Amstel ziet verschillende „hoge momenten” in vijftig jaar predikantschap: „Dat je meer dan eens mocht opmerken dat de Heere werkt in harten van mensen, dat iemand getuigde wie God de Vader is geweest, wie de Zoon is geworden, hoe de Heilige Geest persoonlijk had geleid. Het kon me klein maken als iemand mocht getuigen over wie de Heere voor hem geworden was, als een jongere schuldenaar voor God werd, of als je afgedwaalde schapen schoorvoetend zag terugkeren naar de kudde. Op zulke ogenblikken was er het besef dat het de Heere was Die het had gewerkt. Met al mijn inspanningen heb ik nog nooit één mens tot bekering kunnen brengen.”

Na vijftig jaar preken blijven er bij ds. Van Amstel nog wel wat vragen over: „Heb ik wel voldoende gewaarschuwd, voldoende vertroost, voldoende onderwezen? Ik weet het wel: het was allemaal onvoldoende, niet genoeg en veel tekort. Wie zal er ooit genoeg van de rijkdom van het Evangelie kunnen zeggen?”

Vermolming

In de halve eeuw dat ds. Van Amstel predikant was, zag hij de neergang van het kerkelijk leven, de toename van de wereldgelijkvormigheid, de groeiende kerkverlating. Hoe benauwd kan het nog worden? „Het ligt er maar aan welke kant je uit kijkt. De Heere is de Koning van de Kerk, Hij is onze toevlucht en is krachtig bevonden een Hulp in benauwdheden. Maar Hij kan de kandelaar ook gaan verplaatsen, naar Azië of naar Afrika. Dat is onze schuld. Hebben we in Nederland wel echt voor Hem en voor Zijn Woord gebogen, of was het vooral veel vorm en traditie, veel buitenkant? Ik heb me weleens afgevraagd hoe het toch mogelijk is dat er bij tijden meer avondmaalgangers waren dan bidders op bid- en dankdagen.”

Ds. Van Amstel is bezorgd over de innerlijke uitholling in de gereformeerde gezindte. „Wat is dat toch verdrietig. We raken verzwakt, van binnenuit vermolmd. Dat is voor mij een grotere bedreiging dan die van Islamitische Staat, hoe ernstig die ook is. Als de Heere ons niet staande houdt, rolt straks alles om. Alleen de vreze des Heeren kan ons staande houden. En verder niks.”

Levensloop ds. J. Van Amstel

Jan Van Amstel werd op 9 april 1936 geboren in een kruideniersgezin in Huizen. Op 28 oktober 1965 werd hij op 29-jarige leeftijd bevestigd tot predikant in de christelijke gereformeerde kerk te Middelburg. In 1971 volgde Enschede-West, in 1978 Ede, waar hij stond tot aan zijn emeritaat in 2010. Ds. Van Amstel was binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken lid van meerdere generale synoden en deputaatschappen. Ook in het bredere verband van de gereformeerde gezindte was hij actief, binnen de Stichting Geestelijk Lied Gereformeerde Gezindte, de Stichting Herziene Statenvertaling, de Stichting Mediawijzer en bij de Reformatorische Omroep.

Lees meer in Digibron

Ede: ds. J. Van Amstel met emeritaat (De Wekker, 22-01-2010)

„’s Nachts in bed lag ik te recenseren”: Ds. J. Van Amstel neemt wegens emeritaat afscheid van christelijk gereformeerd Ede (Reformatorisch Dagblad, 14-01-2010)

„Mijn vrouw is mijn beste ouderling”: Dominee J. Van Amstel neemt na ruim veertig jaar afscheid (De Wekker, 08-01-2010)

Ds. J. Van Amstel koninklijk onderscheiden (Reformatorisch Dagblad, 31-10-2005)

Nieuw arminianisme overwint gereformeerde gezindte: Ds. J. van Amstel: „Het grote gevaar is dat ware godsvrucht in veel gezinnen gaat ontbreken” (Reformatorisch Dagblad, 27-10-1990)

Wij spraken met… – ds. van Amstel (De Wekker, 13-04-1990)

Intrede ds. Van Amstel in Ede (Reformatorisch Dagblad, 12-01-1978)

Enschede-West – afscheid ds. van Amstel (De Wekker, 06-01-1978)

Dominees namen afscheid: Middelburg (Reformatorisch Dagblad, 09-09-1971)