Als hij binnenkort weer in de collegebanken zit, krijgt hij gezelschap van een almaar groeiend aantal lotgenoten. Veelal jongeren die na hun middelbare school in hun vaderland hier aan een studie beginnen. Een klein aantal van hen wil een studie afmaken waaraan ze waren begonnen in het land dat ze zijn ontvlucht.

„In 2013 waren er 850 zogenoemde vluchtelingenstudenten, vorig jaar 2500 en de komende jaren zullen dat er vermoedelijk twee tot drie keer zo veel worden”, zegt Jasper Vink. Hij is beleidsmedewerker bij het UAF, een stichting die vluchtelingen met een verblijfsstatus helpt in het onderwijs. Omdat ze het Nederlandse onderwijssysteem niet kennen, raken de meesten in paniek van wat er op hen afkomt.

Niet geldig

Vink: „Wij helpen hun Nederlands te leren, de juiste studie te kiezen en zich daarvoor in te schrijven. Vluchtelingen die net waren afgestudeerd, bereiden we erop voor dat hun diploma’s in Nederland niet gelden.” UAF vindt dat de toegang tot het hoger onderwijs aantrekkelijker moet worden voor vluchtelingen. „Al dat talent mag niet verloren gaan in een opvangcentrum”, zegt Vink. „Bij binnenkomst moeten we direct inventariseren welke opleiding, werkervaring en toekomstplannen een vluchteling heeft. Daarnaast moeten we kijken of diploma’s uit landen van herkomst beter gewaardeerd kunnen worden, zodat vluchtelingen met een verblijfsstatus zo snel mogelijk op hun eigen niveau werk kunnen zoeken. Reiskosten die vluchtelingstudenten moeten maken, dienen te worden vergoed uit het inburgeringsbudget. En studeren met behoud van uitkering moet mogelijk. Sommige gemeenten hebben dat laatste geregeld, maar in veel gemeenten kan dit niet of nauwelijks.”

Nederland leren

Om in Nederland te kunnen gaan studeren, moeten de meeste vluchtelingen zo snel mogelijk Nederlands leren. Dat is lastig, omdat er een tekort is aan docenten Nederlandse taal. „Je moet studiefit zijn, zoals wij dat noemen”, zegt Albert de Voogd, hoofd studentenbegeleiding bij UAF. „Als je een oorlogstrauma hebt, moet je eerst professionele hulp zoeken. Daarna kun je pas studeren. Ook als je je gezin laat overkomen, moet dat eerst geregeld zijn voordat je een studie begint. En je moet dus ook voldoende vaardigheden hebben, zoals kennis van Nederlands, wiskunde en Engels. De meeste vluchtelingen moeten eerst die achterstand wegwerken. Daarvoor zijn zogeheten schakelstudies, waarin je wordt voorbereid op een studie. Dat kan op acht plekken, maar dat zal voor de komende jaren niet genoeg zijn.”