„Geruchten heb je vooral in crisissituaties en bij spanningen, dat is een oud fenomeen”, zegt Peter Vasterman, mediasocioloog aan de universiteit van Amsterdam. „Het is niet zo dat dat vroeger anders was. Maar nu komen de gebeurtenissen in de sociale netwerken veel sneller in de media.”

Het netwerk van veel mensen is door de komst van internet en sociale media veel groter geworden. Mensen krijgen van steeds meer kanten informatie tot zich, legt Vasterman uit. „Informatie komt vaak van een bron die je kent, iemand uit je eigen netwerk. Dus ben je sneller geneigd om het over te nemen. Mensen hebben behoefte aan de bevestiging van het eigen wereldbeeld en waar het naartoe zou kunnen gaan.”

Vasterman noemt het voorbeeld van een experiment van lange tijd terug waarbij een VVD-politicus de achterban van die partij toesprak en probeerde te overtuigen met een plan van de PvdA, en andersom. In beide gevallen lukte het de spreker de zaal te overtuigen.

Waar het netwerk van mensen steeds groter wordt, verkleint de afstand tussen politici en burger. Politici zijn te vinden op sociale media en makkelijker benaderbaar. Vasterman: „In de jaren ’70 en ’80 waren mensen bereid om naar politici te luisteren. Nu is dat anders. Politiek heeft aan gezag verloren.”

De mediasocioloog vindt dat een zorgelijke ontwikkeling. Goed of fout, voor of tegen. Het zijn vooral uitersten die de aandacht krijgen. „Dat zorgt vaak voor incidenten en roept extremiteiten op. De politiek is juist gericht op het bewandelen van de middenweg. Wat vroeger met wapens werd uitgevochten, moet nu in het parlement gebeuren. Geen onmacht en verdeeldheid uitstralen, maar samen optreden en burgers het idee geven dat Nederland dit samen gaat oplossen. De huidige ontwikkelingen maken politiek bedrijven steeds moeilijker.”