Het verdrag is bedoeld om de economische en politieke banden met Oekraïne aan te halen en kan leiden tot een vrijhandelsakkoord. Zo hebben de EU en Oekraïne afspraken gemaakt op een groot aantal terreinen om economisch beleid en regelgeving op elkaar af te stemmen.

De handel met Oekraïne moet een opsteker krijgen doordat export- en importtarieven worden afgebouwd. Met het verdrag gaat Oekraïne verplichtingen aan om de rechtsstaat te ontwikkelen. Ook moet de overeenkomst meer bescherming bieden aan buitenlandse investeringen en samenwerking op tal van gebieden stimuleren.

De overeenkomst wordt door tegenstanders, zoals de initiatiefnemers van het niet-bindende referendum, gezien als de opmaat naar een lidmaatschap van de EU. Zij vinden dat ondemocratisch en eisen dat de burgers worden gehoord. Bovendien zien zij Oekraïne als een instabiel land met politieke en economische problemen. Volgens tegenstanders gaat de uitbreidingsdrift in Europa ten koste van de Nederlandse democratie.

De Nederlandse overheid benadrukt dat Oekraïne geen kandidaat-lid is van de Europese Unie. Dat zou ook niet dichterbij komen door het associatieverdrag.

Het verdrag zou 1 januari officieel in werking treden, maar dat kan nu nog niet omdat niet alle landen, waaronder Nederland, het verdrag hebben geratificeerd. Wel gaan onderdelen van het verdrag, onder meer de hoofdstukken over handelsafspraken, voorlopig en onder voorbehoud in.

In Brussel lijkt niemand nog officieel vooruit te willen lopen op de vraag wat er met het verdrag gebeurt nu het referendum is aangekondigd. Pas als duidelijk is wat de uitkomst is én wat de Nederlandse regering ermee zal doen, wordt daarop een antwoord geformuleerd. Het is bijvoorbeeld denkbaar dat het gesloten akkoord wordt omgezet in een verdrag tussen Oekraïne en de (27) andere EU-landen.